samenvattende benaming voor industrieel vervaardigde anorganische meststoffen. De fabricage ervan brengt milieuverontreiniging teweeg.
Verder brengt het (overmatig) gebruik van kunstmest milieuproblemen met zich mee (o.a. eutrofiëring en nivellering).Kunstmestindustrie Deze tak van industrie, die uit zeven bedrijven bestaat, is in Nederland kapitaalintensief. Deze mestindustrie produceert naast diverse mengmestsoorten op basis van kalium, stikstof en fosfor, ook chemicaliën zoals salpeterzuur, fosforzuur, zwavelzuur en ammoniak. De kunstmestindustrie, die een van de oudste chemische industrieën is, richt zich vooral op de export. De omzet bedraagt ca. f 3-3,5 mrd. per jaar. Dit is ca. 1,5 % van de totale industriële omzet in Nederland.
Vroeger konden als grondstof natuurlijke afzettingen gebruikt worden, die in vrijwel onbewerkte vorm als kunstmest konden dienen. Guano is fossiele of subfossiele vogelmest van de aride kusten van ZuidAmerika; hij bevat stikstof, fosfaat en calcium. Chilisalpeter, dat vnl. uit natriumnitraat bestaat, werd in grote hoeveelheden afgegraven. De voorraden van beide stoffen zijn vrijwel uitgeput. Daarom is de kunstmestindustrie nu aangewezen op veel bewerkelijker methoden. Als grondstoffen worden gebruikt o.m. fosfaaterts, zwavel, aardgas en atmosferische stikstof.
De milieuverontreiniging die de kunstmestindustrie teweegbrengt, wordt veroorzaakt door de lozing van ca. 2 mln. t afvalgips per jaar op het oppervlaktewater en door de emissie in de lucht van ca. 2,5 mln. kg stof, ca. 12 mln. kg stikstofoxiden, ca. 6 mln. kg zwaveldioxide en ca. 3,6 mln. kg ammoniak per jaar.
Ter bestrijding van de stofemissies gebruikt men doekfilters, natwassers en elektrostatische filters. Het afvalgips zou in principe een goed bruikbaar bijprodukt kunnen vormen (o.a. voor bouwmaterialen), maar het is verontreinigd met geringe hoeveelheden cadmium (een zwaar metaal) en radioactieve stoffen. Men zoekt naar een mogelijkheid deze verontreinigingen in een vroege fase van het produktieproces te verwijderen, waardoor het afvalgips hergebruikt kan worden en de kunstmest schoner wordt, zodat er minder van dit soort milieugevaarlijke stoffen op het land terechtkomt.
