Gepubliceerd op 01-12-2020

ecologie

betekenis & definitie

(oecologie) wetenschap die de relaties tussen organismen en hun omgeving tot onderwerp heeft. De term werd het eerst gebruikt door de Duitse bioloog E.Haeckel in 1869.

Sinds ca. 1900 heeft de ecologie zich ontwikkeld tot een aparte interdisciplinaire tak van wetenschap. In de jaren zestig kreeg de term ecologie een bredere betekenis door het verband dat gelegd werd met milieuverontreinigingen en andere verstoringen van de natuur als neveneffecten van menselijke activiteiten. In dit verband hoort men de term ecologie veel gebruiken, ook in tal van verbindingen, zoals ecologische landbouw en ecologische partijen. Zo gebruikt, heeft het begrip een veel ruimere betekenis. Naarmate de term vaker opdook in artikelen en krantekoppen, vooral in onheilspellende zin, is onder sommige biologen, als reactie, het gebruik ontstaan om oecologie te schrijven als men het begrip in de engere biologische zin hanteert. Dit gebruik wordt in deze encyclopedie niet nagevolgd.De ecologie wordt wel onderverdeeld in de autecologie en de synecologie. Men spreekt van autecologie als het gaat om de relaties van een organisme of populatie met zijn milieu, en van synecologie als het erom gaat hoe diverse groepen organismen elkaar onderling beïnvloeden en samen als ecosysteem functioneren. Bestudeert men b.v. een boom in samenhang met zijn omgeving, dan bedrijft men autecologie, maar bekijkt men het bos als levensgemeenschap waarin die boom staat, dan is de benadering synecologisch. Een nog andere wijze van bestuderen is die vanuit het landschap, de landschapsecologie. Hierbij worden ook de historische en recente invloeden van de menselijke sociaal-economische activiteiten in de beschouwingen meegenomen.

De ecologie richt zich niet op de individuele organismen, maar op populaties, levensgemeenschappen en ecosystemen. Vaak worden de laatste twee begrippen door elkaar gebruikt. Bedoelt men alle organismen in een bepaald gebied, dan is dat een levensgemeenschap. Let men daarnaast ook nog op alle afhankelijkheidsrelaties, dan kan men beter spreken van een ecosysteem. Bij deze relaties spelen naast de levende (biotische) elementen van de omgeving ook de levenloze (abiotische) een rol. In dit verband bestudeert de ecologie ook de energiestromen en stofkringlopen op het land, in het water en in de lucht.