Gepubliceerd op 01-12-2020

arseen

betekenis & definitie

chemisch element (symbool As). Arseen wordt toegepast in een groot aantal verbindingen, o.a. arseentrioxide (rattenkruit), natriumarseniet (herbicide, aardappelloofdoodspuitmiddel), arseenhoudende kleurstoffen, insekticiden (looden calciumarseniet, vroeger gebruikt bij het opzetten van dieren) en tot voor kort ook in geneesmiddelen (Salvarsan, het oude middel tegen syfilis).

Een aantal arseenverbindingen is reeds uit de oudheid berucht als vergif. De acute vergiftiging komt tegenwoordig nauwelijks meer voor; op crimineel gebied is arseen verdrongen door o.a. thallium en parathion. De chronische intoxicatie komt vnl. als beroepsziekte voor bij de verwerking van met arseen verontreinigde ertsen en metalen. Arseen is giftig, omdat het enzymen en andere stofwisselingsprodukten onwerkzaam maakt; de mate van giftigheid is afhankelijk van de wijze waarop men de stof binnen krijgt. De acute vergiftiging kan gepaard gaan met moeilijkheden met slikken, irritatie van het mondslijmvlies, braken, hevige buikpijn en diarree. De chronische vergiftiging veroorzaakt minder uitgesproken symptomen.

Bij langdurige blootstelling aan relatief grote hoeveelheden arseenverbindingen kunnen tumoren ontstaan in m.n. de longen en de huid. In gebieden waar het drinkwater van nature een hoog arseengehalte bevat (o.a. in Taiwan, Chili en Argentinië) komt meer huidkanker voor. De MAC-waarde voor arseen en arseenverbindingen bedraagt 0,5 mg/m3 (als arseen); de MAC-waarde voor arseentrioxide bij produktie is 0,05 mg/m3; deze verbinding wordt als carcinogeen voor de mens beschouwd. De ADI voor arseen is 50 pg per kilogram lichaamsgewicht per dag. In Nederland wordt in de Warenwet voor een aantal produkten het maximaal toelaatbare gehalte arseen aangegeven.In België geldt voor arseen een toegelaten limietwaarde van 0,2 mg/m3. De residutolerantie van arseen in groenten en fruit is 0,1 ppm.