De groep snaarinstrumenten in een orkest bestaat uit violen, altviolen, violoncellen en contrabassen. Afgezien van hun formaat lijken ze alle op elkaar en worden ze op dezelfde wijze bespeeld.
Alle hebben ze vier snaren met uitzondering van de contrabas, die er vijf kan hebben. Elke snaar brengt een andere toon voort.De viool is het kleinste lid uit de familie der snaarinstrumenten. Ze heeft een hoge klank. De altviool is iets groter en reikt 5 tonen lager, dan de viool. Zowel de viool als de altviool worden door de musicus onder de kin gehouden en bespeeld met behulp van een strijkstok.
De violoncel is veel groter dan de twee voorgaande instrumenten en reikt aanzienlijk dieper. Tijdens het bespelen staat de violoncel (of cello, zoals het instrument ook wel wordt genoemd) tussen de knieën van de musicus op de grond.
De contrabas tenslotte is de reus onder de snaarinstrumenten van een orkest. Ze brengt een lage bastoon voort en is zo groot, dat de musicus ze staande moet bespelen. Snaarinstrumenten worden gewoonlijk bespeeld met een strijkstok maar het is ook mogelijk de snaren met de vingers aan te tokkelen. Deze speelwijze wordt ‘pizzicato’ genoemd. Een strijkstok bestaat uit een sterk, dun latje waarlangs een band van paardehaar zit gespannen. Een vioolstrijkstok is gewoonlijk ï 70 cm lang.
Strijkstokken voor grotere snaarinstrumenten zijn meestal korter en zwaarder. De strijkstok wordt met de rechterhand over de snaren getrokken.
De paardeharen van een strijkstok zijn ingewreven met hars zodat ze de snaren kunnen ‘pakken’ en in trilling kunnen brengen. Die trilling veroorzaakt geluid. Dat geluid wordt versterkt door de holle klankkast van het instrument en is dan duidelijk te horen.
De toon van elke snaar kan hoger gemaakt worden door ze met de vingers van de linkerhand tegen de hals van het instrument te drukken. Door die handeling wordt het gedeelte van de snaar, dat in trilling gebracht kan worden, iets ingekort, waardoor de toonhoogte stijgt.
Hoewel de viool niet zo oud is als de fluit of de harp, is het een ouder instrument dan bijvoorbeeld de piano. De viool zoals we ze nu kennen, werd ongeveer 400 jaar geleden uitgevonden. Enkele van de allerbeste violen ter wereld zijn meer dan 200 jaar geleden gemaakt door de beroemde Italiaanse instrumentenbouwers Amati, Stradivarius en Guarnerius.
Ook de harp is een snaarinstrument, dat in een orkest vaak wordt gebruikt. Het is een zeer oud muziekinstrument, waarvan in de Bijbel al melding wordt gemaakt. De moderne harp heeft 47 snaren, die tezamen een zeer groot toonbereik hebben. Ook hier kan de speler de toonhoogte van elke snaar veranderen door ze in te korten. Bij de harp gebeurt dat altijd met voetpedalen. De harp wordt met de vingers bespeeld.
Jaren geleden waren er honderden verschillende soorten snaarinstrumenten, die elk een heel eigen geluid voortbrachten. Hoewel veel van deze ouderwetse snaarinstrumenten een prachtige toon hadden, was hun geluidssterkte niet groot genoeg om vermengd te worden met de geluiden van een modern symfonieorkest. Sommige van deze oudere instrumenten (ze werden ‘viola’s’ genoemd) zijn ontwikkeld tot moderne snaarinstrumenten uit de vioolgroep.
De mandoline, de gitaar, de banjo en de ukelele hebben vier tot acht snaren. Ze worden met de vingers bespeeld en dienen behalve voor solospel ook voor de begeleiding van de menselijke stem.