Gouden horizon encyclopedie

Dr. B.M. Parker (1959)

Gepubliceerd op 07-10-2024

ORIËNT EXPRES

betekenis & definitie

Op 4 oktober 1863 vertrok uit Parijs bet eerste treinstel van de ‘Express Oriental’: een nieuwe, internationale treindienst, die de Franse hoofdstad voortaan zou verbinden met Istanboel en die al heel spoedig bekend werd onder de met wilde verhalen omweven naam ‘Oriënt Expres’.

In 1863 was deze Oriënt Expres de mooiste en de modernste trein van zijn tijd. Hij legde de afstand van 3186 km af in 82 uur en ontwikkelde op het traject Parijs-Wenen een gemiddelde snelheid van niet minder dan 65 km per uur in die dagen een knappe vaart. Na Wenen ging het allemaal wat minder snel. Want dan reed de Oriënt Expres de Balkan binnen en in dat onrustige gebied konden vreemde dingen gebeuren. Het minst opvallend was nog het feit, dat de reis aanvankelijk tweemaal onderbroken moest worden: eenmaal voor het oversteken van een rivier in bootjes en een tweede maal omdat er een stuk spoorlijn ontbrak en de passagiers daarom met paard en wagen over een gedeelte van het traject vervoerd werden. Pas in 1889 kon men de gehele reis Parijs-Istanboel per trein afleggen.

Er waren echter heel andere redenen voor het vaak voorkomende oponthoud van de Oriënt Expres. De trein werd regelmatig het doelwit van roofovervallen en bomaanslagen door bandieten en politieke terroristen uit de Balkanlanden. In de wintermaanden liepen de locomotieven dikwijls vast in sneeuw en modder. Eenmaal was de trein dagenlang over tijd, omdat enkele boeren grote stukken rail hadden weggebroken om er een. . . huis van te bouwen! Verscheidene malen per jaar

werd de Expres in Bulgarije aangehouden door een bataljon van het Bulgaarse leger.

De mannen hadden geen kwaad in de zin; ze verrichtten de aanhouding op last van koning Ferdinand van Bulgarije, die even later zelf kwam aangalopperen, op de locomotief klom en het treinstel soms een dag lang persoonlijk bestuurde! Het is wel eens voorgekomen, dat de vorst op die manier dagenlang ‘treintje speelde’ en bij de oostgrens van zijn land de heengaande trein verliet om over te stappen op de terugkerende.

Het personeel van de Oriënt Expres was in die dagen zwaar bewapend en moest niet alleen op zijn hoede zijn voor bomaanslagen of roofovervallen, maar ook voor smokkelaars, dieven, verstekelingen en officieren uit de Balkanlegers, die de trein soms aanhielden alleen maar om een of andere conducteur een pak slaag te geven!

Door al die gebeurtenissen kreeg de Oriënt Expres de naam een avonturentrein te zijn. Geen wonder dan ook, dat hij in 18 films een rol gespeeld heeft en talrijke malen het onderwerp is geweest van romanschrijvers. Ook de Nederlandse schrijver A. den Doolaard heeft een boek geschreven, waarin de Oriënt Expres ten tonele wordt gevoerd.

Op het ogenblik is het afgelopen met de avonturen in de Oriënt Expres. Niet omdat het op de Balkan zo indrukwekkend stil is geworden, maar omdat deze internationale treinverbinding in 1962 werd opgeheven.

< >