De Griekse geleerden uit de Oudheid waren van mening, dat alles op aarde opgebouwd was uit vier eenvoudige elementen: vuur, lucht, aarde en water. In de grond van de zaak hadden ze gelijk: alles op aarde IS opgebouwd uit een betrekkelijk klein aantal eenvoudige stoffen of elementen.
Het waren er alleen méér dan de Grieken dachten - en vuur, lucht, water en aarde maken er géén deel van uit.Op het ogenblik kennen we ruim 100 elementen. Jarenlang is de wetenschap ervan overtuigd geweest, dat er slechts 92 elementen waren. Ze hadden in zoverre gelijk, dat er inderdaad maar 92 natuurlijke elementen zijn. De laatste jaren is men er in de laboratoria echter in geslaagd ook een aantal kunstmatige elementen te vervaardigen.
Meer dan driekwart van alle elementen zijn vaste stoffen; de rest bestaat uit gassen op twee elementen na: de vloeistoffen kwik en broom.
Op de lijst hiernaast komen vijftig belangrijke elementen voor. Wie ze allemaal wil leren kennen kan ze hierachter vinden. Hier staan achter de namen van de elementen hun ‘symbolen’ vermeld: de lettertekens, waarmee de geleerden de elementen aanduiden. De symbolen van de meeste elementen zijn gemakkelijk te begrijpen. Dat ‘Ni’ nikkel betekent is duidelijk, evenals het symbool voor helium: ‘He’. Minder voor de hand liggend is ‘Fe’ voor ijzer en ‘Au’ voor goud tenzij we Latijn kennen.
Want het Latijnse woord voor ijzer is ‘ferrum’; dat voor goud ‘aurum’. In de lijst hiernaast zijn sommige elementen onderstreept; dat zijn elementen, die niet in de natuur voorkomen maar in het laboratorium ontstaan zijn. Elementen met een kruisje vormen een belangrijke bouwstof in het menselijk lichaam; die met een sterretje zijn de belangrijkste elementen waaruit de aardkorst is opgebouwd.
De geschiedenis van de scheikunde hangt nauw samen met de ontdekking van de verschillende elementen. Veel scheikundigen werden beroemd omdat ze een element ontdekten. Zo zal de Engelsman Priestley altijd bekend blijven als de ontdekker van zuurstof. Veel elementen waren bijzonder moeilijk te ontdekken, omdat ze nooit in zuivere toestand worden aangetroffen maar altijd in verbinding met andere elementen.
Eén element, helium, werd in de zon aangetroffen voordat de wetenschap er achter kwam dat het ook op aarde voorkomt. Geleerden ontdekten het door het bestuderen van het zonlicht. Op aarde is helium betrekkelijk zeldzaam, maar de zon bestaat bijna voor de helft uit helium. De andere helft is opgebouwd uit waterstof. De combinatie helium-waterstof komt in het heelal veelvuldig voor; bijna 99% van de lichamen in de ruimte bestaat uit deze twee elementen.
Alles op aarde Is opgebouwd uit elementen: stoffen, die langs scheikundige weg niet verder vereenvoudigd kunnen worden. Op het ogenblik zijn er 102 van zulke elementen; 90 ervan komen in de natuur voor; 12 zijn door de mens vervaardigd. De lijst hieronder zal in de toekomst waarschijnlijk nog worden uitgebreid met nieuwe, nu nog onbekende elementen van menselijk maaksel. In de scheikunde wordt elk element met een symbool aangeduid.