Gouden horizon encyclopedie

Dr. B.M. Parker (1959)

Gepubliceerd op 07-10-2024

ELEKTRONICA

betekenis & definitie

In een New Yorkse rechtszaal werd in 1913 een uitvinder berecht, omdat hij zich per post geld had laten toezenden voor deelname in een ‘waardeloze uitvinding’. De jury sprak hem vrij, maar de rechter gaf de man een stevig standje. ‘U kunt beter een eenvoudig baantje zoeken en proberen op een eerlijke manier aan de kost te komen’, sprak de edelachtbare boos.

Die uitvinder was Lee De Forest; zijn ‘waardeloze uitvinding’ was de audionlamp, die later een van de belangrijkste uitvindingen van de 20e eeuw zou blijken te zijn.

Zoals de meeste uitvindingen was ook de audionlamp gebaseerd op vroegere ontdekkingen en uitvindingen. De Forest voegde daaraan echter zijn eigen, belangrijke ideeën toe. Met de toepassing van audionbuizen in radio-apparatuur begon het ‘elektronische tijdperk’, waarin we thans leven. Elektronische buizen, die nog veel lijken op de uitvinding van De Forest, worden tegenwoordig niet alleen gebruikt in radiotoestellen, maar ook in tv-ontvangers, radarapparatuur en lange-afstand-telefoons. Ze maken deel uit van de reusachtige rekenmachines, die we ‘elektronische breinen’ noemen en van de ingenieuze elektronenmicroscoop. Ze helpen doktoren om de aard van een ziekte vast te stellen; zorgen voor het geluid in films en op gramofoonplaten; maken de bouw van geleide projektielen mogelijk en worden op velerlei wijze toegepast in de moderne industrie.

Elektriciteit verrichtte al wonderen voordat de elektronica geboren was. Elektrische stromen droegen telefonische en telegrafische berichten over de aarde; verlichtten straten en huizen; dreven veelsoortige machines aan; bedekten goedkope metalen met duurdere; tilden zware lasten op en maakten, kortom, het dagelijkse leven aanzienlijk gemakkelijker. Het zag er niet naar uit, dat er nog méér mee gedaan zou kunnen worden tot de elektronica een geheel nieuw veld van mogelijkheden blootlegde.

Het woord ‘elektronica’ is afgeleid van elektron. Elektronen zijn kleine, elektrisch geladen deeltjes, die deel uitmaken van een atoom. Een elektrische stroom bestaat uit een grote hoeveelheid elektronen, die zich door vaste stoffen of vloeistoffen bewegen. Elektronen wippen daarbij van het ene atoom naar het andere. In elektronenbuizen bewegen de elektronen zich door een edel gas of

door een luchtledige ruimte. Ze zijn afkomstig uit metaalplaatjes en omdat ze zich losgemaakt hebben van hun atomen worden ze ‘vrije’ elektronen genoemd.

Er zijn verscheidene methoden om elektronen uit een atoom te drijven. In radiobuizen gebeurt dat door middel van warmte; in een radio-elektrische cel door middel van licht en in een televisiebuis door middel van een sterke stroom. Een televisiebuis is betrekkelijk groot; het is echter ook mogelijk elektronenbuizen te maken, die kleiner zijn dan een erwt.

In sommige elektronische apparatuur worden elektronenbuizen tegenwoordig vervangen door nóg kleinere transistoren, die gemaakt worden van germaniumkristallen. De mogelijkheden van de elektronica lijken op het ogenblik onbeperkt te zijn. Ze belooft talloze raadsels voor ons op te lossen. Met behulp ervan kunnen we de zeebodem onderzoeken zonder in het water af te dalen; informatie uit het heelal verzamelen zonder onderdelen.

< >