Encyclopedie van Zeeland

Kon. Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen (1982)

Gepubliceerd op 24-11-2020

HOOFD

betekenis & definitie

Waterbouwkundig kunstwerk ter bescherming van dijken, duinen, oevers en stranden en/of ter beveiliging van havens. Men onderscheidt: stenen hoofden, strandhoofden, paalhoofden, stakethoofden en havenhoofden al naar gelang het doel waarvoor ze zijn aangelegd en de aard van het materiaal waaruit ze zijn opgebouwd.

Het type Zeeuwse strandhoofd werd oorspronkelijk al of niet met één of meer paalrijen langs de Zeeuwse stranden aangelegd. De laatste jaren heeft men langs de Walcherse en Schouwse stranden een aantal hoofden aangelegd, enkel bestaande uit paalrijen. Vooral langs de noordwestkust van Walcheren hadden vele hoofden indertijd historische eigennamen. Langs de boulevard te Vlissingen treft men nog: Roeiers-, Bakkers-, Blazen-, Walen-, Leugenaars-, Groenharten Nollehoofd aan; bij Westkapelle treft men het Plankiershoofd. Aan de noordkust van Schouwen liggen o.a. een viertal strandhoofden, bekend als de Marinedammen I, II, III, en IV, aangelegd in 1846 en 1881 vanwege het Departement van Marine voor bescherming van de destijds op het duin staande kustlichten.In Zeeuws-Vlaanderen ligt langs de Westerschelde bij Walsoorden het ‘Oude Hoofd’, vroeger wel genoemd ‘één der merkwaardigste waterbouwkundige werken van Zeeland’ dat aangelegd zou zijn door de abt Antonius Wydoot van St.-Omer, die van 1557 tot 1566 het bestuur van het Hof ter Zande in Hontenisse onder zijn hoede had. Inmiddels is wel komen vast te staan dat het Oude Hoofd een restant is van een oude dijk die abt Wydoot benut en verdedigd heeft. Omdat het hoofd hinderlijk werd voor de scheepvaart, is het in 1966/67 met ca. 160 m ingekort.

LITERATUUR

De Bruin en Wilderom, Tussen afsiuitdammen I. Wilderom, Tussen afsiuitdammen II-IV. Huitema, Dijken.

Oude hoofden bij de Oranjemolen te Vlissingen.