De Languedoc is het grootste wijngebied van Frankrijk, samen met het zustergebied Roussillon in het zuiden, en beslaat 435 000 ha, 35% van de totale hoeveelheid wijnland in Frankrijk.
Het is het grootste en meest intensief bebouwde aaneengesloten wijnbouwareaal ter wereld.
Wijnbouwkundig begint de Languedoc waar de Côtes du Rhône en de Côtes de Provence ophouden, bij de samenloop van de Gard en de Rhône, ongeveer 15 km ten zuiden van Avignon. Het gebied omvat de departementen de Gard (gedeeltelijk), de Hérault en de Aude aan de Middellandse Zee en eindigt in het zuiden, waar de heuvels van de Corbières uitlopen in Roussillon in het departement Pyrénées-Orientales.
Van de grote hoeveelheid wijn die in de Languedoc wordt geproduceerd is nog geen 10% geklasseerd als Appellation d’Origine contrôlée, en het grootste deel is geen tafelwijn, maar natuurlijk-zoete wijnen, ook wel versterkte wijnen of likeurwijnen genoemd. De 3 hieronder volgende wijnclassificaties vertegenwoordigen het volume van de produktie in dit gebied: Vin délimité de Qualité Supérieure (VDQS), Vin de pays en Vin de consommation Courante (vcc).
Hoewel ze minder dan 10% van de totale produktie in de Languedoc uitmaken, vormen de 20 vrxjs-wijnen uit de Languedoc bijna de helft van alle in Frankrijk geproiduceerde VDQS-wijnen. De belangrijkste hiervan zijn Corbières, Costières du Gard en Coteaux du Languedoc, welke laatste tal van regionale VDQS-wijnen omvat.
De vins de pays, landwijnen, zijn van mindere kwaliteit dan de VDQS, maar worden in grotere hoeveelheden gemaakt. Er zijn in de Languedoc 40 landwijnen die gemiddeld 4 miljoen hl wijn per jaar geven, tussen 10 en 15% van de totale wijnoogst in de Languedoc. Gewoonlijk heten ze naar de vallei dan wel de heuvel of berg waar ze zijn gegroeid, bijvoorbeeld ‘Vin du Pays du Val de Cesse’ (Aude) of ‘Vin du Pays Coteaux Cévenols’. De kwaliteit van deze wijnen (en de geproduceerde hoeveelheid) in deze districten kan erg wisselend zijn: aangenaam wanneer het gaat om plaatselijke, niet nader omschreven wijnen die voor onmiddellijk gebruik zijn bestemd, of ronduit armzalig en verkeerd bereid. De produktie van landwijnen in de Languedoc vormt meer dan 60% van alle in Frankrijk geproduceerde landwijn.
De laatste categorie in de Languedoc geproduceerde wijnen is de Vin de consommation courante (vcc), vroeger bekend onder de naam ‘Tafelwijn’. Van de 36 miljoen hl wijn die jaarlijks in de Languedoc wordt gemaakt, overeenkomend met ongeveer 400 miljoen kistjes à 12 flessen (ca 5 miljard flessen) komt bijna 30 miljoen voor rekening van de vcc. De overproduktie van de vcc in de Languedoc heeft een rampzalige invloed gehad op de economie van het gebied. Duizenden hectaren grond zijn beplant met waardeloze rassen. Er zijn onvoldoende economische prikkels om tot de produktie van betere wijnen te komen. De kosten en de moeilijke watervoorziening voor bevloeiingsdoeleinden hebben remmend gewerkt op de omschakeling van wijnbouw naar de teelt van groenten en fruit.
Schijnbaar zijn deze problemen meer acuut in de Gard en de Hérault. In de zuidelijke delen van de Hérault en de Aude heeft men veel werk verzet om tot veredeling van de wijnen Fitou, Corbières en Minervois te komen. Plaatselijke verenigingen voor gemeenschappelijke agrarische belangen (SICA) hebben groepen producenten een spreekbuis gegeven. De coöperatieve kelders en de particulieren van hun kant beplanten de wijnvelden met kwalitatief betere druiven, verbeteren hun oenologische techniek (o.a. het weken met koolzuur) en moderniseren hun apparatuur. Zo de Languedoc al een roeping heeft, dan ligt die zeker in de wijnen met appellation die men aantreft in het zuiden.
Hoewel de Languedoc, gelegen tussen Nîmes en Narbonne het produktiegebied is van de aangename wijnen met Appellation Contrôlée Muscat de Frontignan en Clairette du Languedoc, zijn het eigenlijk de VDQS-wijnen uit de Coteaux du Languedoc die in de grootste hoeveelheden worden geproduceerd. De Appellation Coteaux du Languedoc werd gecreëerd in 1963 als een algemene naam waaronder men een twaalftal kleine plaatselijke wijnen met VDQS-appellation kon verkopen. Alleen de rode en roséwijnen zijn aanvaardbaar als drager van het label ‘Coteaux du Languedoc’. Zijn ze eenmaal daartoe gerechtigd, dan kunnen ze worden verkocht met of zonder de naam van de gemeente. De totale oppervlakte beslaat ongeveer 10 000 ha. De totale som van de als Coteau du Languedoc verkochte wijn hangt af van de hoeveelheid die het label draagt en kan variëren van 100 000 tot 200 000 hl per jaar.
De geselecteerde de Blanquette de Limoux en de ‘Limoux Nature’ (niet-parelende wijn), doorgaans fris en harmonisch, kunnen echter door gebrek aan karakter niet lang boeien. De Blanquette de Limoux lijkt op een onbetekenende Champagne.
Cabrières: Gelegen tussen Pézenas en Clermont-l’Hérault, een gebied speciaal bekend door de Clairette du Languedoc. Coteaux de la Méjanelle: Gelegen tussen Montpellier en de kust; een minieme hoeveelheid witte wijn op de totale produktie van 8000 hl.
Coteaux de Saint-Christol: Een klein gebied tussen Nimes en Montpellier voor rode wijn van twijfelachtig allooi, een wijn voor cafés.
Coteaux de Vérargues: Langs de rand van Saint-Christol, met een produktie van ongeveer 20 000 hl per jaar van een lichte rode wijn.
Faugères: Een bergachtig gebied ten noordwesten van Béziers dat rode wijnen met een duidelijke bodemsmaak produceert.
Saint-Chinian: Een groot gebied voor rode wijnen ten noordwesten van Béziers, aan de Route Nationale 112. Saint-Satumin: Een klein gebied voor rode wijn ten oosten van Lodève. Montpeyroux: Een buurstreek van het westelijk gelegen Saint-Satumin dat soortgelijke rode wijn produceert. Saint-Drézéry: Klein gebied voor rode wijn ten zuidoosten van Pic-Saint-Loup. Saint-Georges-d’Orques: Gebied voor rode wijn ten westen van Montpellier. La Clape et Quatourze: In de Aude, produceert rode, rosé en een beetje witte wijn (alleen La Clape). Waarschijnlijk de beste Coteaux du Languedoc met appellation VDQS.
De beste grond voor de wijnbouw is die van het type leisteen, zoals men die aantreft in Faugères en plaatselijk in La Clape.
De naam Cabrières is alleen van toepassing op rosés. De rode en roséwijnen worden voornamelijk gemaakt van een menging van Carignan, Cinsault, Grenache noir en Aramon. Omdat bodem, klimaat en bereiding voor elk van deze wijnen vrijwel dezelfde zijn, is het alleen het mengsel van druiven dat ze van elkaar onderscheidt.
La Clape, Côtes de Cabardès et de l’Orbiel en Quatourze, die in het aangrenzende departement Aude liggen, worden gezien als Coteaux du Languedoc.
De maximum wettelijk toelaatbare produktie is voor alle wijnen 50 hl per ha. Zelfs in dit meest produktieve wijnland van Frankrijk, waarvan de rassen reusachtige oogsten kunnen opleveren, is de toegestane hoeveelheid een heel stuk lager dan de bekroonde wijngoederen in de Californische wijngebieden aan opbrengst hebben. Als het Frankrijk geleidelijk aan lukt de kwaliteit van sommige van zijn minst bekende wijnen te verbeteren, kunnen de Amerikaanse wijnbouwers en wetgevers misschien hetzelfde doen voor de beroemdste Amerikaanse wijnen.
Wijnen met appellation d’origine contrôlée van de Languedoc
Clairette de Bellegarde: Een heel kleine witte wijn met Appellation tussen Nîmes en Arles. Het gebruikte planteras is de plaatselijke Clairette, en er is een tendens deze droge wijnen bij voorkeur oud en niet gekoeld te drinken. Gedurende de afgelopen 10 jaar is de produktie verminderd met minstens 1000 hl per jaar.
Clairette du Languedoc: Qua stijl dezelfde soort als de Clairette de Bellegarde en bereid met hetzelfde planteras; gelegen ten zuidwesten van Nîmes in een streek die de stad Aspiran als hoofdstad heeft. De produktie bedraagt gemiddeld ongeveer 8000 hl per jaar.
Fitou: Dit is wellicht de beste droge rode wijn uit de Languedoc. Vroeger produceerde men vrij zware kruidachtige wijnen, waarvan men het karakter trouwens terugvindt in de minst rijke Fitouwijnen. Dank zij betere bereidingsmethodes is het aantal goede Fitouwijnen, goed opgebouwd en bevredigend van smaak, toegenomen.
→ FITOU
Blanquette de Limoux: Een mousserende wijn, afkomstig uit de wijnvelden ten zuiden van Carcassonne in de omgeving van de stad Limoux. Het is beslist een van de beste in de Languedoc geproduceerde witte wijnen. De algemene regel in de Languedoc wil dat de witte wijnen te veel alcohol bevatten en snel ‘oxyderen’ vanwege een tekort aan zuur; witte, waarvan de naam komt van een 25 km ten noordwesten van Montpellier gelegen bergtop. De produktie bedraagt gemiddeld ongeveer 35 000 hl.
Minervois: De wijnen van dit district zijn in 1985 gepromoveerd van VDQS naar AC. Ze vormden met Corbières altijd al de betere kwaliteit onder de grote plas Languedoc-wijnen. Minervois is meestal net even eleganter dan Corbières, maar verder lijken de wijnen veel op elkaar: vooral stevigheid karakteriseert hen. De gemiddelde jaarproduktie bedraagt om en nabij de 250000 hl. De Minervois, producent van rode, witte en roséwijnen, bevindt zich in het grensgebied van de departementen Hérault en Aude, een heel stuk landinwaarts van de kuststrook langs de Middellandse Zee, met de Montagne Noire als westgrens. In het district is men nog steeds bezig met een grootscheepse herstructurering van de aangeplante druiverassen.
Met name de Carignan en de lokale Aramon moeten langzaam maar zeker worden teruggedrongen ten faveure van o.a. Syrah en Mourvèdre. Hierdoor kan de kwaliteit van de wijnen van Minervois ook in de nabije toekomst nog verder stijgen.
Vins délimités de qualité supérieure uit de Languedoc
Costières du Gard: Rode, witte en roséwijnen uit de heuvelrij en de vlakte tussen Nimes en Arles. Deze wijnen, voor 90% rode, zijn doorgaans lichter en minder interessant dan die uit het zuiden van de Languedoc. Het merendeel van de wijn wordt bereid in de coöperatieve kelders van de streek, met als voornaamste Vauvert, Générac en Beauvoisin. De gemiddelde jaarproduktie bedraagt ongeveer 250 000 hl.
Coteaux du Languedoc: Een algemene appellation die 13 verschillende VDQSwijnen omvat en alleen slaat op de rode en roséwijnen uit elk van deze gebieden. Van het totaal bestand aan wijnplanten moet 85% bestaan uit ‘edele rassen’ met een maximum van 50% aan Carignan. De Grenache noir, de Cinsault, de Mourvèdre en Syrah zijn het meest in trek als ‘veredelingsrassen’. De doorsnee jaarproduktie bedraagt 100 000 hl. → COTEAUX DU LANGUEDOC
Picpoul de Pinet en Côtes du Cabardès et de l’Orbiel: Witte resp. rode wijnen die voor het grootste gedeelte worden verkocht aan de fabrikanten van Vermout in Sète en Marseille.
Corbières: De belangrijkste rode VDQSwijn van Frankrijk. De witte en roséwijnen worden slechts in geringe hoeveelheid gemaakt.
Andere wijnen uit de Languedoc
Zandwijnen (Vins de sables): Eigenlijk is dit helemaal geen vin d’appellation, maar een wijn van het type dagelijkse consumptiewijn, goed bereid en afkomstig van de zandgronden van de Middellandse-Zeekust, tussen de Camargue en Cap d’Agde. De grootste producent van deze zo geheten zandwijn is de Compagnie des Salins du Midi, die de wijnen produceert onder de merknaam Listel. Vins Doux Naturels = VDN - (Ned. natuurlijk zoete mijnen): Vins Doux Naturels is een eigennaam voor de soort geworden. Dit zijn versterkte aperitiefwijnen, gemaakt van Muskaatdruiven die kunnen doorgroeien tot het stadium van overrijpheid. Tijdens het gisten, voordat alle suiker is omgezet in alcohol, voegt men brandewijn toe om de vergisting te stoppen, waardoor de wijn een hoog alcoholgehalte behoudt (van 17 tot 20%) met een groot suikerbezinksel. Er zijn 4 VDN in de Languedoc, alle gelegen in het departement Hérault. Het zijn de Muscat de Frontignan, de Muscat de Lunel, de Muscat de Saint-Jean-deMinervois en de Muscat de Mireval.
→ VINS VINÉS: → CLAIRETTE DE BELLEGARDE; → CLAIRETTE DU LANGUEDOC; → MINERVOIS
