Agrarisch Encyclopedie

Veerman (1954)

Gepubliceerd op 17-11-2021

Ranunculus

betekenis & definitie

Plantengesl. der Rammcidaceae met ca 200 soorten, gekenmerkt door de verspreide bladeren, symmetrische, gele bloemen en 5 even grote kelkbladen. Inheems zijn een 10-tal soorten, waarvan de bekendste zijn: R.acer L., scherpe boterbloem, een zeer algemene plant in graslanden en vooral gaarne op hooiweiden, maar overigens een weinig kieskeurige soort.

Ze is scherp en giftig en wordt door het vee gemeden. Vele beweide percelen zijn in Mei/Juni geel gekleurd door deze soort. Iets minder bekend, maar zeker even algemeen is R.repens L., kruipende boterbloem, die in tegenstelling met de vorige soort samengestelde (3-tallige) bladeren heeft. De stengel kruipt en vormt in de knopen bladeren en weinig vertakte bloeistengels. Hierdoor blijft de plant lager dan devorige soort. Ze is meer vochtminnend en wordt wel afgeweid. R. bulbosus L., knolboterbloem, met een knolvormig verdikte stengelvoet en teruggeslagen kelkslippen, groeit gaarne op drogere, wat kalkrijke plaatsen. Als akkeronkruid is bekend R. arvensis L. akkerboterbloem, die gekenmerkt is door de grote stekelige vruchten. Vochtminnend zijn: R.Flammula L., egelboterbloem, met gave, lancetvormige bladeren; R.sceleratus L., blaartrekkende boterbloem met kleine bloemen en R. lingua L., grote boterbloem, een forse plant met grote bloemen. Tegenwoordig rekent men tot dit gcsl. ook R.ficaria L., speenkruid, een bekende plant, die in het voorjaar allerwegen onder hakhout en aan waterkanten, maar ook in sommige graslanden te vinden is.

Ze vormt in de bladoksels knolletjes, waaruit jonge planten kunnen ontstaan. Verschillende soorten worden als sierplant gekweekt, o.a. R. Iingua L., R.acer L., scherpe boterbloem, waarvan de gevulde var. multiplex in cultuur is; R. lyallii HOOK.L., forse overblijvende plant met leerachtige, glanzend groene, gekartelde bladeren en zeer grote, witte bloemen, op vochtige plaatsen in Nw. Zeel. en R.asiaticus L., de ranonkel.