Zuidnederlands Woordenboek

Walter De Clerck (1981)

Gepubliceerd op 03-02-2023

ster

betekenis & definitie

1. In de gemeenz. uitdr.: tegen sterren en wind, ondanks alle moeilijkheden, door dik en dun, ook: zonder maat te houden, tegen de klippen op (vgl. fr. contre vents et marées); - ook: tegen de sterren op, tegen de klippen op, zonder maat te houden, soms bep.: overmatig, als een ketter (vloeken) enz.

Ondertussen vertelde de secretaris maar tegen sterren en wind. Hij liet ons naar plaatsen trekken (op een uur gaans zag hij niet) waar hij het leger van een haas wist, waar de paddestoelen in een cirkel groeiden gelijk in een heksenronde, enz., LIA TIMMERMANS 1962, 150.

Waarop die verwachting steunde, moest hij liefst onaangeroerd laten, want dat bracht zijn geloof aan ’t wankelen - in heel zijn wereld had hij niets ... te verwachten - maar tegen sterren en wind wilde hij zijn „doelwit” in ’t oog houden, STREUVELS 1962, 151.

2. (star, staar)

Voorhoofd; hoofd (als lichaamsdeel en als zetel van het denkvermogen); vooral in de verb. iets in zijn ster hebben, iets in zijn hoofd hebben, iets in zijn schild voeren; het hoog in zijn ster hebben, krijgen e.d., het hoog in de bol hebben, hovaardig zijn enz.; op zijn ster vallen e.d., op zijn gezicht vallen.

Het waren altijd brave menschen geweest, maar nu hadden ze ’t opeens te hoog in hun ster gekregen en als ze iets gaarne wilden, zeiden ze maar dat het de wil van God was, WALSCHAP 1935, 98.

Lewie was smokkelaar geworden tegen zijn goesting en rijk puur zonder het te weten. Eens dat hij er bovenop was en kon zeggen: laat de vrede nu maar komen, ik kan ertegen, kreeg hij het niet hoog in zijn ster, WALSCHAP 1976, 140.

A. Den eerste van de volgende maand moet ik binnengaan (in het bejaardentehuis), binnen vijftien dagen ... . B. En gij wist er niks van? A. Nee ... Om met uw staar tegen de muur te lopen ... binnen vijftien dagen! B. Ja .... Kom, vijftien dagen. Luistert, jong, we zijn nog niet zo ver, hé. Daar kan nog van alles gebeuren op vijftien dagen, Uitzending BRT 23/3/1980.