I. Als vz.
1. In tijdsaand.: over; kwart na acht enz., kwart over acht.
Het was tien na twee, LEYS 1970, 48.
Het vuur werd gisterochtend opgemerkt rond kwart na zes, maar het heeft lange minuten geduurd vooraleer voorbijgangers het initiatief namen om de brandweer te verwittigen, Gentenaar 10/5/1977.
Op dat moment - het was ongeveer kwart na 12 - zei ze brandlucht te ruiken. Ze keek door het raam en zag beneden vlammen, Gentenaar 23/5/1977.
2. Ter aand. van een onmiddellijke opeenvolging: een na een, een voor een; stuk na stuk, stuk voor stuk.
Terwijl zij telde, de stukken een na een in de hand liet vallen, had elk stuk reeds zijn bestemming gekregen, VAN HEMELDONCK 1946, 75.
En wij, een na een op het trottoir, ik achter Kirkwoods brede, veilige rug, en als wij dekking zochten, bij de eerste slagen van de 75’ in het puin, ben ik plots voor Kirkwood, CLAUS 1958, 55.
Het was dan niet moeilijk meer, dichtbij een deur te openen en de anderen een na een binnen te laten, BOON 1961, 84.
De foto’s die ik gisteravond van Marcelle had meegekregen spreidde ik als een kaartlegster een na een voor mij bovenop de papieren, PAUWELS 1971, 45. Een domein wild bos van ca. 400 ha. dat stuk na stuk aangepast wordt, Vrouw en Wereld juli-aug. 1975, p. 28.
Een na een reden de ziekenwagens tot bij het schooltje, Gentenaar 30/5/1977.
II. Als bnw.
Van pers.: waarmee men goede relaties onderhoudt, ook: nauw verwant; een naë (bloed)verwant, na(ë) familie; - (spreekw.) beter een naë gebuur dan (als) een verre vriend, een goede buur is beter dan een verre vriend.
