(pemiones) ontstaan door de inwerking van vochtige koude op plaatsen, waar de bloedsomloop niet in staat is, het warmteverlies van de huid voldoende te compenseren. Dit is vooral het geval aan handen en voeten, maar ook neus, oren en kin worden soms aangetast.
De afwijkingen komen vooral voor bij jonge meisjes. Het ontstaan van winterhanden en -voeten wordt bevorderd door nauwe schoenen en handschoenen. Aan tenen, hielen, vingers en handruggen (soms ook neus of oren) vertonen zich weke, blauwrode zwellingen van de huid (koubulten) die pijnlijk kunnen zijn en in de warmte sterk jeuken. Soms ontstaat er in het midden een blaar, die na barsten een zweer achterlaat. Tegen de zomer verminderen de zwellingen, in de herfst keren zij terug.Voor de behandeling is allereerst bevordering van de algemene bloedsomloop van belang (behandeling van eventuele bloedarmoede, lichaamsbeweging). Verder moet de bloedsomloop plaatselijk zoveel mogelijk worden begunstigd: warme wollen handschoenen, ruime schoenen, wisselbaden (d.w.z. afwisselend hete en koude hand- en voetbaden), massage.
Een bijzondere vorm, die men dikwijls bij meisjes ziet, is de erythrocyanosis crurum puellarum of koubenen. Deze aandoening, gekenmerkt door blauw-rode plekken, komt voornamelijk voor aan de onderbenen, maar ook aan de ellebogen, billen en knieën. Talloze middelen werden aanbevolen; een afdoende behandeling is er niet. Vermijden van koude (warme kousen) is een eerste vereiste.
