Heilige, paus van 657-672, geraakte met keizer Constans II in conflict, omdat deze in 666 de Kerk van Ravenna van het patriarchaat van Rome losmaakte en autocephaal (zelfstandig) verklaarde. Krachtens een besluit, in 664 genomen op een synode te Whitby, een havenplaats aan de kust van Yorkshire, verklaarde de Angelsaksische Kerk zich in tegenstelling met de Iers-Schotse Kerk, die nog aan de Gallische gebruiken omtrent Paasviering, doopritus e.a. bleef vasthouden, bereid de Romeinse gebruiken over te nemen.
Dit was voor Vitalianus aanleiding in 668 de monnik Theodorus van Tarsus tot aartsbisschop van Canterbury te benoemen en hem met de nieuwe organisatie van de Angelsaksische Kerk te belasten. Zijn feestdag is 27 Jan.
