Spaans dichter en prozaschrijver (Ronda, prov. Málaga 28 Dec. 1551 - Madrid 24 Febr. 1624), werd student te Salamanca en leefde uitermate avontuurlijk.
We weten dat hij ca 1578 te Sevilla veel aanstoot gaf door zijn optreden. Toen hij zich ingescheept had om naar Italië over te steken, werd hij gevangen genomen en als slaaf naar Algiers gevoerd (ca 1579). In vrijheid gesteld, diende hij als soldaat onder de hertog van Medina-Sidonia in Italië (ca 1580-’82) en de Nederlanden. In Spanje teruggekeerd, trad hij in de geestelijke stand (1587), maar hij was een slecht priester. De laatste jaren van zijn leven bracht hij door te Madrid, waar hij ook gestorven is.Espinel is vooral bekend als auteur van een schelmenroman Relaciones de la vida del Escudero Marcos de Obregón (1618), die veel autobiografische elementen bevat, maar ook verscheidene anekdoten, kwinkslagen en verhandelingen over verschillende onderwerpen. Lesage* heeft, evenals aan vele andere Spaanse romans, ook aan deze enkele episoden ontleend voor zijn Gil Blas de Santillane. Een uitstekend werk in zijn genre, voortreffelijk verteld, vermag Marcos de Obregón nog steeds te boeien. Als dichter is Espinel vooral bekend geworden als uitvinder van de „décima”, een metrische vorm die men te zijner eer ook wel „espinela” noemt. Zijn Diversas rimas. . . con el Arte poética y algunas Odas de Horacio, traducidas en verso castellano werden gepubliceerd in 1591. Espinel was een goed musicus, aan wie de eer toekomt aan de „vihuela” (i.e. een soort Spaanse gitaar) haar vijfde snaar te hebben gegeven.
PROF. DR C. F. A. VAN DAM
Bibl.: beste moderne uitg. door S. Gili Gaya. in 2 dln (Madrid 1922-1923, in de reeks„Clásicos Castellanos”, t. 43 en 51, m. inl.).
