(It. Verismo) heet de door het Franse naturalisme beïnvloede stroming in de Italiaanse letteren van het laatste kwart der 19de eeuw, en de in aansluiting daarop gedachte operakunst. Het Verisme streefde bovenal naar een onpersoonlijke en bijkans wetenschappelijk-exacte voorstelling van de werkelijkheid.
Het had zijn voornaamste terrein van bloei in Zuid-Italië (Napels, Sicilië), bezat in Luigi Capuana zijn theoretische grondlegger en in Giovanni Verga zijn onbetwiste meester. Vaak rekent men er ook Matilde Serao en Salvatore Di Giacomo toe. Op één van Verga’s „veristische” novellen (1884) werd de eerste veristische opera geschreven, nl. Mascagni’s Cavalleria Rustkana (1890), in een genre dat zich in bewuste tegenstelling tot het romantisch-idealistische muziekdrama (Wagner) moest ontwikkelen, zijn stof aan het volksleven ontlenen en zich in uiterst slagvaardige beknoptheid uitdrukken. Het genre verwekte in Noord- en Midden-Italië opzien, maar geen blijvende sympathie: slechts enkele componisten onderscheidden zich er nog in, Leoncavallo met I Pagliacci (1892) en Puccini in zijn eerste werken (Manon Lescaut, 1893, La Bohème, 1896). In 1900 was het literair zowel als muziekdramatisch van de baan.DR MR H. VAN DEN BERGH
Lit.: S. Rossitto, II Verismo e G. Verga (Polistena 1925); P. Arrighi, La poésie vériste en Italië, diss. complém. Paris (1937); Idem,Le Vérisme dans la prose narrative ital. (Paris 1937).
