Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 06-08-2022

Tweegevecht

betekenis & definitie

of duel is de benaming voor een gevecht tussen twee personen ingevolge een voorafgegane uitdaging en met inachtneming van vooraf geregelde voorwaarden. Naar huidig Nederlands recht is poging tot tweegevecht niet strafbaar, ook niet het uitdagen tot en het aannemen van een tweegevecht.

Indien het tweegevecht plaats heeft zijn echter beide partijen strafbaar, evenals degenen die tot dit tweegevecht hebben aangezet of een uitdaging daartoe hebben overgebracht. Hij die zijn tegenstander van het leven berooft of lichamelijk letsel toebrengt is uiteraard eveneens strafbaar, doch in mindere mate dan wanneer zulks buiten tweegevecht geschiedt. Slechts als de voorwaarden niet vooraf zijn geregeld, geen getuigen aanwezig zijn, of door de dader opzettelijk en ten nadele van de tegenpartij een bedrieglijke handeling gepleegd is of van de voorwaarden is afgeweken, zijn de gewone bepalingen omtrent moord, doodslag of mishandeling van toepassing. Getuigen en geneeskundigen, die het tweegevecht bijwonen, zijn over het algemeen niet strafbaar (artt. 152-156 Wetb. v. Strafr.). Deze strafbepalingen beogen het tegengaan van het duel, dat vroeger als de enige mogelijkheid tussen mannen van eer werd beschouwd om een belediging uit te wissen, doch waaraan evenveel onschuldigen als schuldigen ten offer vielen. Wie een uitdaging tot duel niet aannam, werd wel aan de bespotting prijsgegeven. Vandaar dat in art. 153 W.v.Sr. in et bijzonder straf bedreigd wordt tegen degeen, die een ander in het openbaar een verwijt maakt, of hem bespot terzake van het niet-uitdagen of van het niet-aannemen van een uitdaging.Tussen militairen kwam het tweegevecht vrij veel voor, waarbij niet zelden een dienstaangelegenheid de oorzaak was. In het Wetb. v. Mil. Strafr. is daarom bepaald dat de militair die naar aanleiding van een dienstaangelegenheid een meerdere tot tweegevecht uitdaagt, of dit tweegevecht volgt of niet, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste vijf jaar. Gelijke straf wacht de militair, die opzettelijk een zodanige uitdaging overbrengt, alsook de meerdere, die haar zou aannemen. De militaire getuigen en geneeskundigen die, wetende dat de uitdaging naar aanleiding van een dienstaangelegenheid plaats had, het daarop volgende tweegevecht bij wonen, worden gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste een jaar (art. 112 W.v.M.Sr.).

Soortgelijke strafbepalingen bestaan in alle beschaafde landen. Zij hebben er toe bijgedragen, dat de omvang van het euvel sterk verminderd is. Toch komt het duel in sommige landen, vnl. in officiers- en studentenkringen, doch ook in politieke en journalistieke milieu’s nog wel voor (Frankrijk, Italië).

< >