noemt men de buitengewoon hoge waterstand, die ten gevolge van stuw door een langdurige storm naar de kust toe (opwaaiing) ontstaat. Deze vloeden kunnen bij elke stand van de maan optreden, nemen echter de grootste afmetingen aan als de stormvloed met een springvloed samenvalt. (Omgekeerd komen bij stormen, veroorzaakt door aflandige winden, stormebben voor, waarbij bijv. te Katwijk de waterstand wel eens 1,5 m lager wordt dan bij gewoon laagwater.) Het bedrag van de opstuwing (de opzet) hangt af van de windrichting in verband met de ligging van het zeegebied waar de opstuwing te verwachten is; voor Nederland is het het grootst bij N.N.W.-storm; het neemt met de windsnelheid sterk toe.
Tropische orkanen kunnen kolossale stormvloeden doen ontstaan, waarvan die in de Golf van Bengalen het beruchtst zijn. In Nederland is een van de ergste stormvloeden die van i Febr. 1953 geweest, toen ten gevolge van een zeer langdurige Noordwester-orkaan, die de volle lengte van de Noordzee bestreek, het waterpeil in het zuidelijk deel van de Noordzee zodanig steeg, dat grote delen van Z.W.-Nederland overstroomd werden, waarbij ca 1800 mensen het leven verloren. Ook in Engeland en België ontstond grote schade. In Vlissingen kwam het water tot 455 cm (zijnde 260 cm boven de normale daar verwachte stand), in Bergen op Zoom tot 517 cm boven N.A.P., of: 63 resp. 67 cm boven de hoogste eerder daar geregistreerde standen. Eerdere bekende stormvloeden waren die van 4 Dec. 1863 en die van 13 en 14 Jan. 1916, waarbij de Zuiderzeedijken op vele plaatsen doorbraken en vooral in Noord-Holland, doch ook in Gelderland en Overijsel, grote overstromingen plaats hadden.Uit de oudere geschiedenis zijn bekend de Allerheiligenvloed (1 Nov. 1570) en de St Elizabethvloed (18 Nov. 1421). Op de benedenrivieren houdt de vloedhoogte tevens nog verband met de stand der bovenrivieren. Het K.N.M.I. geeft in voorkomende gevallen, als een stormvloed te verwachten valt, stormvloedwaarschuwingen uit.
PROF. DR P. GROEN
Lit.: W. F. Schalkwijk, A Contribution to the Study of Storm Surges on the Dutch Coast, K.N.M.I. Meded. en Verhand. B no 7 (1947); H. A. Quarles van Ufford, De stormvloed van i Febr., Hemel en Dampkring 51 (2), blz. 21-28 (1953): ..De Ramp” (1953).
