Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 17-10-2024

SECULIERE INSTITUTEN

betekenis & definitie

of Wereldlijke Instituten vertegenwoordigen in de R.K. Kerk naast de bestaande kloosterorden en de religieuze congregaties een nieuwe vorm van georganiseerd streven naar de Christelijke volmaaktheid in dienst van het apostolaat, welke in 1947 officieel werd erkend en goedgekeurd (Apostolische constitutie Provida Mater van 2 Febr. 1947).

Met de kloosterlijke instituten hebben zij gemeen de letterlijke beleving der drie evangelische raden (armoede, zuiverheid en gehoorzaamheid) en de bekrachtiging daarvan door een belofte. Hierdoor onderscheiden zij zich van de zuivere lekenorganisaties. Doch aan de andere kant onderscheiden zij zich wezenlijk van de eigenlijke religieuze organisaties doordat zij het specifiek kenmerkende van de kloosterlijke staat, nl. het gemeenschappelijk leven volgens de regel in een zekere — min of meer strenge — afzondering van de wereld (waarvan o.a. het dragen van het kloosterkleed een teken is) niet kennen. De leden der Seculiere Instituten zijn dus geen kloosterlingen.De beleving der evangelische raden geschiedt bij hen juist in de wereld, in een wereldlijk milieu en in principe zonder gemeenschappelijk leven; zij oefenen een beroep uit waarmee zij in hun levensonderhoud voorzien en wijden zich met methoden, die geheel aan hun wereldlijke staat zijn aangepast, aan het apostolaat. In hun kleding dienen zij zich in niets te onderscheiden van de andere mensen in de wereld.

Na een tijd van voorbereiding leggen zij private geloften af (geen publieke, zoals de kloosterlingen), telkens voor één of meer jaren, soms ten slotte voor het leven. Er zijn Seculiere Instituten zowel voor mannen als voor vrouwen; ook seculiere priesters (wereldgeestelijken) kunnen toetreden. Dit nieuwe type van volmaaktheidsstreven en apostolaat bevindt zich nog in volle ontwikkeling. In 1952 bestonden reeds meer dan 100 goedgekeurde Seculiere Instituten, waarvan ca 75 pct vrouwelijke. In Nederland hebben reeds een zekere bekendheid verworven de Kruisvaarders van St Jan (gesticht in 1922 door Jac. van Ginneken, generalaat te Wassenaar) en het vrouwelijke Seculiere Instituut Catechisten van Laetare (gesticht in 1946, gevestigd te Scheveningen).

< >