Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 28-12-2022

Pietro CHIARI

betekenis & definitie

Italiaans toneel- en romanschrijver (Brescia 1711-1785), abate, Jezuïet, leraar te Venetië en later te Modena, waar hij hofdichter der Este’s werd, dankt zijn bekendheid vooral aan de wijze, waarop hij de blijspelhervorming van Goldoni heeft bestreden. Jaloers op Goldoni’s triomfen, ondernam Chiari het, deze te vervolgen met spotdichten en diens burgerlijke zowel als „exotische” toneelstukken stuk voor stuk met een comedie van eigen maaksel te beantwoorden, die steeds een persiflage bedoelde te zijn van het werk van Goldoni.

In 1753 hadden beide mannen aldus een aanhang om zich heen verzameld en begon de strijd tussen chiaristi engoldonisti, die door de kalme, door een puur artistiek ideaal bewogen Goldoni glansrijk werd gewonnen. Kort daarop (1756) bond echter Carlo Gozzi op veel hoger plan de strijd aan tegen Goldoni èn Chiari, die aldus in hetzelfde kamp terecht kwamen. Chiari’s 40 romans, die in zijn dagen nogal succes hadden, zijn thans vergeten.MR H. VAN DEN BERGH

Bibl.: La Filosofessa italiana (1753); La schiava cinese (1753); La ballerina onorata (1754); La donna di spirito (1754); II mario cortesan (1754); La cantatrice per disgrazia (1754) e.a. comedies, uitg. als „Commedie” (10 dln, 1756), „Nuova raccolta di commedie” (6 dln, 1762). Voorts „Tragedie” (1772) enz.

Lit.: N. Tommaseo, P. Gh., la letteratura e la moraliti del suo tempo, in: Stor. civile nella letteraria (Torino 1872); G. F.

Sommi Picenardi, Un rivale del Goldoni, l’abate Ch. e il suo teatro comico (Milano 1902). Voor Ch.’s romans: B. G. Marchesi, Romanzieri e romanzi del Settecento (Bergamo 1908).

< >