(Leen- en Pachtwet) is een wet, op n Mrt 1941 door het Congres van de V.S. aangenomen, welke van buitengewoon grote invloed is geweest zowel op het voeren van Wereldoorlog II als op de verhouding van Amerika tot zijn bondgenoten tijdens en na die krijg. Zij machtigde de president, toen F.
D. Roosevelt, tot verkoop, lening, verpachting enz. van oorlogsmaterieel aan die landen, welker verdediging van vitale betekenis was voor die van Amerika zelf; tegen de wet was een vrij grote oppositie gevoerd door de zgn. isolationisten, die van haar vergroting van het oorlogsgevaar voor Amerika vreesden. Onmiddellijk na het in werking treden dezer wet verzond men het eerste oorlogsmaterieel naar Engeland, dat in zeer moeilijke omstandigheden verkeerde.Het is niet gemakkelijk, cijfers te geven van de omvang van deze leveringen, temeer, daar men rekening moet houden met de omgekeerde („reverse”) Lend-Lease, welke vele landen in de vorm van allerlei diensten aan Amerika leverden (hospitalen, vliegvelden e.d.); het overgrote deel van de bijdragen van de V.S. tot het voeren van de oorlog valt trouwens buiten de Lend-Lease. Men mag een cijfer van $ 40 à 50 milliard wel aanvaarden; hiervan zou Engeland dan ongeveer ⅗. Rusland 1/5 hebben ontvangen; Nederland zowat een kwart milliard dollar. Na de oorlog werd de Lend-Lease gestaakt en nadat president Truman had bepaald, dat 70 pct van de hulp als betaald mocht worden beschouwd, kwam men op deze grondslag met de meeste landen tot vereveningsovereenkomsten, echter niet met Rusland.
PROF. DR J. PRESSER
Lit.: Edward R. Stettinius, Lend-Lease. Weapon for Victory (1944, Penguin Books, herhaald, herdr.).
