is een sneeuw- of ijsmassa, die plotseling langs een berghelling omlaag glijdt. Vroeger meende men, dat lawines vooral in het voorjaar optreden, omdat men ’s winters de bergen niet besteeg.
De voorjaarslawines werden vroeger afgewacht om pas daarna weer in de Alpen te gaan werken. Tegenwoordig is de kennis van lawines onontbeerlijk voor beoefenaars van de wintersport en voor militaire patrouilles. In Wereldoorlog I heeft de „witte Dood” in de Alpen een zeer groot aantal slachtoffers veroorzaakt. De grootste lawinecatastrophe was wel die van 13 Dec. 1916, toen, na een langdurige sneeuwval, de temperatuur in de Alpen plotseling steeg, ten gevolge waarvan geweldige sneeuwmassa’s in beweging kwamen. Alleen al in het gebied van de Marmolata (Zuid-Alpen) vielen toen enige honderden soldaten als offer der lawines. De lawinekunde heeft zich dan ook pas in de laatste 30 jaren ontwikkeld, nadat gebleken was, dat het patrouilleren in de met sneeuw bedekte bergen slechts verantwoord is, wanneer men volkomen op de hoogte is van de oorzaken van de vorming van lawines. Die oorzaken, die uiteraard ten dele klimatologisch zijn, kunnen slechts begrepen worden door de kennis van de veranderingen die in sneeuw optreden nadat deze gevallen is. In grove trekken onderscheidt men
1. lawines van droge sneeuw,
2. lawines van natte sneeuw en
3. gletsjerlawines.
De laatste ontstaan door afbreken van overhangende of van hellinggletsjers; de eerste ontstaan bij koud weer o.a. door afglijden van een dik pakket vers gevallen sneeuw over een laag „harst”, de tweede o.a. door afglijden van door smeltwater doorweekte fiern over een laag harst of over een rotsbodem of een grashelling (z sneeuw).
PROF. DR B. G. ESCHER
Lit.: W. Paulcke, Prakt. Schnee- und Lawinenkunde. Verständliche Wissenschaft, Bd 38 (Berlin 1938); Geotechnische Kommission der Schweiz. Naturf. Ges., Lawinen, die Gefahr für den Skifahrer (Zürich 1940).
