is een wambuis van stevig leer, vaak gewatteerd, dat door krijgslieden bij gebreke van ijzeren wapenrusting werd gedragen. In de 16de en 17de eeuw was het veelal van buffelleer; vandaar nog „The Buff’s”, voor het 3de regiment Engelse (voormalig Hollands-Engelse) infanterie.
In de Middeleeuwen werd het veelal met opgenaaide ijzeren plaatjes of schubben bezet, vandaar: „schobbejak”. Bestond het geheel uit ineen geschakelde ijzeren ringetjes, dan spreekt men van maliënkolder of ringpantser. Als pantserhemd, dat ook de armen en de benen tot aan de knie bedekte, werd het van de 10de tot in de 14de eeuw door ridders gedragen; nadien droeg men het onder het plaatharnas.
