(1) voornaamste zijrivier van de Kongo in het Z.; voert het water af van een gebied van ca 300 000 km2, dat zich uitstrekt van de Lomami tot aan het Kristalgebergte. De bronnen bevinden zich in Portugees Angola op 1400 m hoogte.
De rivier daalt van de hoogvlakte van Bihé, vormt over ca 500 m de grens van Belgisch-Kongo en vloeit door een vruchtbare vallei tot aan de Wissmann-watervallen. Bij Karelstad wordt zij over 789 km bevaarbaar tot de samenvloeiing met de Kongo bij Kwamouth. Het watervolume neemt snel toe door opneming van talrijke zijrivieren, waarvan vele bevaarbaar zijn in O.- en Z.-richting. Voorbij Francquistad neemt zij de Sankoeroe op. Stroomafwaarts de samenvloeiing met de Sankoeroe verbreedt de rivier zich tot bij de Wissmannpool. Bij Moeshie neemt zij de Fimi op, die het water afvoert van het Leopold Il-meer en van de Loekenie. Bij de doorbraak door het Kristalgebergte vormt hij de smalle en diepe rivierengte van de Kwa.(2), provincie in Belgisch-Kongo, groot 321 535 km2 (5,84 inw. per km2), telt (1948) i 879 000 inw., v.w. 3700 blanken (o.w. 2800 Belgen). Loesambo is de zetel van het provinciebestuur. De provincie omvat drie districten: Sankoeroe, Kabinda en Kasaï. In het district Kasaï is exploitatie van diamantlagen. Het district Sankoeroe omvat vooral de teelt van katoen-, koffie- en voedingsgewassen, waarvan een groot deel uitgevoerd wordt naar Katanga en Rhodesia. De provincie wordt vnl. bevolkt door de Baloeba, de Bena-Loeloe, de Basonge, de Batetela, de Bakoela, de Bakote en de Batshioko.
Kasaï bezit een uitgebreid wegennet (19000 km), spoorwegen van Francquihaven tot de prov. Katanga (740 km) en van Karelstad tot Makoembi (92 Ion). Een luchtdienst verbindt Leopoldstad met Loesambo.
