Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 06-08-2022

Johann tetzel

betekenis & definitie

aflaatprediker, Dominicaan (Pirna ca 1465 - Leipzig 11 Aug. 1518), wiens naam ten nauwste is verbonden met de aflaatprediking voor de bouw van de St Pieter te Rome, waarvoor Albrecht van Mainz hem in 1514 tot ondercommissaris benoemde. Zijn optreden werd aanleiding tot de publicatie van Luther’s aflaatthesen in 1517 en gaf deze kloosterling van middelmatige deugd en onvoldoende wetenschappelijke ontwikkeling voor zijn taak een rol in de historie, waarin hij door Luther’s aanhangers in de zwartste kleuren werd afgeschilderd.

Een later consciëntieus onderzoek heeft uitgemaakt, dat deze monnik, die tevoren reeds in Lijfland en elders de aflaat voor de Duitse Orde had gepredikt, de kerkelijke leer inzake de aflaat voor de levenden correct weergaf.H. J. J. WACHTERS

Bibl.: 106 Thesen, samengesteld door Wimpina, als antwoord op die van Luther (1518); 50 Thesen ter weerlegging van Luther’s Sermon von Ablasz u. Gnade (1518); Preken van 1508, uitgeg. door J. Buchwald (1930).

Lit.: N. Paulus, J. T., der Ablaszprediger (1899, m. aanvull. in Tijdschr. Der Katholik 1901 I); P. Mandonnet, J. T. et la prédication des indulgences (1900); W. Koe hl er, Dokumente z. Ablaszstreit (1902); N. Paulus, T., ein Bullenfalscher? (in Hist. Jahrb. der Görresgesellschaft 1921).

< >