Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 28-12-2022

Jean de CHOKIER DE SURLET

betekenis & definitie

Zuidnederlands geestelijk schrijver en humanist (Luik 14 Jan. 1571 - 19 Aug. 1656), studeerde rechten te Leuven, werd doctor iuris te Orleans, ondernam op raad van zijn leermeester Justus Lipsius een reis naar Italië, waar hij 1611 zijn Thesaurus publiceerde; 1620 werd hij kanunnik van de kathedraal te Luik, twee jaar later vicaris-generaal van het diocees en raadsheer der Prinsbisschoppen. Chokier had een belangrijk aandeel in de strijd tegen de Calvinistische propaganda van Samuel Des Marets, met wie hij een vinnige polemiek voerde: Paraenesis ad haereticos (1634), als antwoord op Des Marets’ Monachomachia; deze repliceerde met La chandelle misesous le boisseaupar le clergéromain (1635), waarop Chokier opnieuw antwoordde met [i]Apologeticus adversus Sam.

Maresii[/i] (1635) en — onder het pseudoniem Theodose Tranquille — met La chandelle esteinte et puante de Samuel Des Marets (1635)- Hij schreef verder talrijke tractaten van theologische aard of over kerkelijke organisatie, en betreffende het toen fel omstreden probleem van de verhouding van Kerk en Staat, nam hij een extreme houding aan en was een der hardnekkigste verdedigers van de primauteit der Kerk (bijv. zijn Vindiciae liberlatis ecclesiasticae, 1630). Het is waarschijnlijk Justus Lipsius, zelf auteur van een Politica, die hem aanspoorde tot het samenstellen van Thesauruspoliticorum aphorismorum (1611). Zuiver humanistische geschriften zijn: een gecommenteerde uitgave van Seneca’s De tranquillitate animi (1617), een tractaat over de waarde der antieke munten (1619) een ander over de Grijsheid, haar lof, haar voorrechten, haar voor- en nadelen (1647), en de belangrijke historische en archaeologische mengelingen: Facies historiarum centuriae duae, quarum prima continet mores diversarum gentium, altera ritus sacros (1650).PROF. DR H. F. BOUCHERY

Lit.: Biog. Nat. d. Belg., 4, 85-91.

< >