Frans Poolreiziger en oceanograaf (Neuilly-sur-Seine 15 Juli 1867 - kust van Ijsland 1936), zoon van de eminente neuroloog en natuurkundige prof. J.
M. Charcot, trad aanvankelijk in de voetstappen van zijn vader en studeerde in de medicijnen af. Hij gevoelde zich echter reeds spoedig meer tot het maken van wetenschappelijke exploratietochten aangetrokken en is een der bekendste Franse ontdekkingsreizigers der 19de eeuw geworden. In 1904-’05 ondernam hij met de „Français” zijn eerste reis naar het Zuidpoolgebied, daarbij de streek ten W. van Grahamsland, in en rond de Bellingshausenzee, tot het voornaamste terrein van zijn werkzaamheid kiezend.
Ook zijn volgende expeditie met de,,Pourquoi Pas?” (1908-1910) had in dit gebied plaats. Het was een tocht van hoog wetenschappelijk gehalte, uitstekend uitgerust, welke waardevolle gegevens heeft opgeleverd en waarbij verschillende geografische ontdekkingen werden gedaan, waaronder die van Charcot-Eiland, op 70° Z.Br., 750 W.L. gelegen. In latere jaren heeft Charcot de leiding genomen bij belangrijk wetenschappelijk exploratiewerk in de Arctische wateren. De „Pourquoi Pas?” heeft daartoe tussen 1925 en 1936 stelselmatig een geheel programma afgewerkt in het zeegebied tussen Groenland en Ijsland, waar oceanografische, biologische en andere opnemingen werden verricht.
In 1936, bij het binnenvaren met stormweer van Reykjavik kwam de „Pourquoi Pas?” op een klip terecht en sloeg stuk; van de 42 opvarenden wist zich slechts een matroos te redden; ook Charcot kwam hierbij om het leven.K. w. L. BEZEMER
Bibl.: Le „Français” au pôle Sud (Paris 1906); Le „Pourquoi Pas?” dans l'Antarctique (Paris 1910); Rapports préliminaires sur les travaux exécutés dans l’Antarctique (Paris 1910).
Lit.: J. Gordon Haye s, The Conquest of the South Pôle (London 1932).
