(1, Jarkand Darja), een ca 800 km lange rivier in Azië, in het westelijk deel van de Chinese provincie Sinkiang. De Jarkand ontspringt op de noordelijke helling van de Karokoroem in Kasjmir.
(2), hoofdstad van het district Jarkand (in het Chinees: So-kü) in Oost-Turkestan (Chinees: Sinkiang) en tevens het belangrijkste handelscentrum van het gebied, ligt op 1270 m hoogte als een oase tussen de armen van de rivier de Jarkand. De stad is door een lemen muur omgeven. Vijf poorten geven toegang tot de oude stad. De uitgebreide voorsteden bevatten ook het door sloten en muren omgeven Jangisjahr of Jengisjahr (= nieuwe stad). Bijna 70 smalle kanalen en meer dan 200 watergangen verdelen het water van de rivier door de stad. De huizen zijn vrijwel alle gebouwd van in de zon gedroogde tickels.
Er zijn ca 160 moskeeën met veelal daaraan verbonden scholen, talrijke karavanserais en verscheidene grote bazars. De bevolking, die op 70 000 zielen geschat wordt (met inbegrip van de omliggende dorpen ca 175 000), bestaat vnl. uit Soennietische Mohammedanen van Turks-Tataarse stam. Men vindt er, behalve handel, uitgebreide zijderupsenteelt, tapijtweverij en viltfabrieken. Uitgevoerd wordt: zijde, fijne wol voor kasjmir-shawls, hennep en stofgoud. Van het eeuwenoude handelscentrum Jarkand lopen in zuidelijke richting karavaanwegen (deels geschikt voor motorvervoer) door Sinkiang.
De stad, door Marco Polo bezocht, was kort na Christus’ geboorte het middelpunt van een rijk, dat naar de heerschappij over het Tarimbekken streefde, doch later onder Chinees oppergezag kwam. Jarkand werd in 1759 door de Chinezen en in 1864 door de Djoengaren veroverd en was onder Jakoeb Beg de tweede residentie van het rijk Kasjgar, doch werd in 1877 wederom door de Chinezen bezet.
H. A. BOMER
Lit.: E. en P. Sykes, Through Deserts and Oases of Central Asia, in: Geogr. Journal LV (1920).
