Vlaams volksleider uit de periode van de strijd tegen Frankrijk (eerste helft der 14de eeuw); zijn geboorte- en sterfjaar zijn onbekend. Uit een niet onaanzienlijke Brugse familie gesproten, werd Breydel „maceclier” (slachter) en tevens groothandelaar in allerlei goederen.
Voor de eerste maal wordt hij genoemd in Mei 1302, en wel als een leider der Vlaamse opstandelingen die het slot van Male innamen. Mag hij worden beschouwd als een der voornaamste Vlaamse aanvoerders bij de uitmoording der Fransen te Brugge (Brugsche Metten, 18 Mei 1302), dan is zijn deelneming aan de Guldensporenslag (11 Juli 1302) minder zeker, alhoewel toch waarschijnlijk. Van 1302 tot 1328 (jaar waarin hij voor de laatste maal wordt genoemd in een oorkonde) blijkt hij herhaalde malen voor de stad Brugge allerlei eervolle opdrachten te hebben vervuld (lid van commissies, van gezantschappen naar de graaf, enz.). In Mrt 1309 was hij onder de actiefste elementen die zich te Brugge met de wapens verzetten tegen het ratificeren door de stad van het hatelijke verdrag van Athis (Juni 1305).
Een maand tevoren had hij een persoonlijke vete beslecht door in een straat van Brugge de opperraadsheer en plaatsvervanger van de toen afwezige Robrecht van Bethune, Gilles le Clercq, te vermoorden. Of Breydel deel heeft genomen aan de troebelen die Vlaanderen van 1323 tot 1328 hebben geteisterd is niet bekend. Over het algemeen schijnt zijn rol, zowel vóór als na 1302, door de latere geschied- en romanschrijvers veel te hoog te zijn aangeslagen. De legende heeft zich van zijn persoon meester gemaakt en hem met Pieter de Coninck verbonden tot een onafscheidbaar vrienden- en heidenpaar, met De Coninck als de denker en politicus en Jan Breydel als de herculische vechtersbaas.DR L. VOET
Lit.: F. Funck-Brentano, Philippe le Bel en Flandre (Paris 897); V. Fris, De slag bij Kortrijk (Gent 1902); L. Delfos, 1302 door tijdgenooten verteld (Antwerpen 1931).
