Roemeens politicus en schrijver (Târgoviste 1802 - Boekarest 27 Apr. 1872), was een der leiders geweest van de Revolutie van 1848 in Walachije; na het bedwingen hiervan moest hij uitwijken, maar in 1866 kwam hij terug als een organisator van de Constituante voor het nieuwe Roemenië. Hij was een van de grote tegenstanders van de Russische penetratie in de Donauvorstendommen.
Om zijn grote betekenis voor de Roemeense cultuur- en literatuurgeschiedenis heeft hij de bijnaam „de vader der Roemeense letterkunde” gekregen. Hij is een voorvechter geweest van het onderwijs in het Roemeens, en zijn beroemdste bladzijden zijn die waarin hij vertelde hoe hij, na in het Grieks te zijn opgevoed, zichzelf Roemeens heeft leren lezen in een oud volksboek (Cum am învățat româneşte). Roemenië dankt hem de eerste courant (Curierul Românesc, 1829) en het eerste tijdschrift Curierul de ambe Sexe (1836-1847). Zijn devies was „schrijft, jongens, schrijft slechts!” (Serieți, băieți, numai scieți), en hij bracht dit zelf volkomen in practijk. Ontelbaar zijn zijn vertalingen (o.a. van Dante, Ariosto, Boileau, Molière, Voltaire, Lamartine, Dumas), zijn heldendichten (bijv. Anatolida, Mihaida), schoolboeken en gedichten. Ook op taalkundig gebied was hij actief en verdedigde het Latijnse alphabet tegen de conservatieven die het Cyrillische wilden behouden. Hij verzette zich tegen de latinomanen, die het Roemeens overdreven trachtten te verlatijnsen, maar anderzijds heeft hij zelf enorm veel Italiaanse woorden ingevoerd.
Sommige daarvan, zoals piața, zijn in gebruik gebleven. Tegenover Bolintineanu, die op Frankrijk georiënteerd was, en Eminescu*, die zich in Duitsland inspireerde, vertegenwoordigde Heliade de Italiaanse stroming. Zelfs ging hij zover dat hij beweerde dat het Italiaans en het Roemeens uit een en hetzelfde Italo-Roemeens dialect waren voortgekomen, en dat men dus de ene taal met de andere kon aanvullen. Nog altijd belangwekkend en leesbaar zijn onder meer zijn Souvenirs et impressions d’un proscrit (Paris 1850), Echilibriu între antiteze, met veel historisch materiaal (1859-69), Curs întreg de poezie generală (1868 e.v.), met eigen gedichten, en zijn nagelaten brieven, Scrisorii din exil (1891).PROF. DR M. VALKHOFF
