is halfzijdige verlamming. Een verlamming van alle willekeurige spieren der rechter lichaamshelft berust op een aandoening (bloeding, verweking, gezwel, ontsteking enz.) in de linker helft van de grote hersenen en omgekeerd.
Bij rechtshandigen gaat zulk een rechtszijdige hemiplegie veelal gepaard met een spraakstoornis (motorische aphasie) doordat het spraakcentrum zich bij hen in de linker hersenhelft bevindt. Een aandoening hoog in het ruggemerg kan een zgn. hemiplegia spinalis veroorzaken, waarbij de willekeurige spieren van arm, romp en been aan de kant van de ziektehaard verlamd zijn. Processen in de hersenstam veroorzaken soms een verlamming van hersenzenuwen aan de ene kant en van ruggemergszenuwen aan de andere kant (hemiplegia alternd). Zijn de spieren van een lichaamshelft niet volkomen verlamd maar wel zeer verslapt, dan spreekt men van een hemiparese.
