wis- en natuurkundige (Eisenach 23 Jan. 1840 - Jena 14 Jan. 1905), was de oprichter van de Carl-Zeiss-stichting te Jena en kon als zodanig zijn sociaal - politieke opvattingen in de practijk brengen. (Aandeel in de winst en recht op pensioen van het personeel, overleg met het personeel door middel van gekozen raden). Hij zag de arbeidsverhouding als een zuivere belangengemeenschap, trachtte de arbeidersklasse door middel van arbeidsrecht tot een nieuwe onafhankelijke industriële middenstand te maken en kan beschouwd worden als een van de eerste moderne sociale werkgevers op liberale grondslag.
Bibi.: Gesammte Abhandlungen, 3 Bde (1904-1906).
Lit.: E. Abbe, Sozialpolitische Schriften (1906); Auerbach, Das Zeiss-Werk und die Carl Zeiss Stiftung in Jena, 4e druk (1914); Czapski, Abbe als Arbeitsgeber (1907); F. Scheffel, Wonderen van glas (Bussum 1944).
