is een door C. G.
Jung ingevoerde term: hij onderscheidt nl. naast het persoonlijk onbewuste, welks inhouden in de loop van het individuele leven verworven zijn, het „collectief onbewuste”. Het bleek aan Jung, dat onder de „laag” van het persoonlijk onbewuste een andere „laag” verborgen ligt, welker inhouden niet stammen uit de persoonlijke ervaring doch uit de ervaring van de mensheid als geheel. Jung laat er zich niet duidelijk over uit op welke wijze deze ervaring wordt overgedragen. Hij overweegt enerzijds, dat overgeërfde hersenstructuren tot deze psychische inhouden leiden, doch hij acht deze verklaring niet afdoende.
De uit het collectief onbewuste stammende oerbeelden worden door Jung „archetypen” genoemd. Jung levert in zijn gehele werk een overstelpend feitenmateriaal, dat inderdaad tot het aannemen van een collectief onbewustzijn noopt. In het bewustzijn van schizophrenen zijn beelden opgerezen, die verregaande gelijkenis vertonen met uitingen van zeer primitieve volkeren. Dat in dergelijke gevallen deze inhouden toch uit het persoonlijk onbewuste zouden stammen, acht Jung, m.i. terecht, onaannemelijk.
De leer van het collectief-onbewuste heeft de dieptepsychologie in hoge mate verruimd. PROF. DR H. C.
RÜMKELit.: E. A. D. E.
Carp, De analytisch-psycholog. behandelingsmethode volgens Jung, 1948 (m. lit.opg.).
