of camposanto (Ital.: heilig veld, vgl. Ned.: Godsakker) is in het algemeen de benaming voor het Italiaanse kerkhof, gewoonlijk in het vrije veld, ommuurd en getypeerd door de cypres als boomtooi.
In het bijzonder geldt de benaming voor de oudere kerkhoven, om welker gewijde aarde wandelgangen en arcaden gebouwd zijn en waarbinnen bekende personen begraven liggen. Het beroemdste Camposanto in die zin was dat van Pisa, tot Wereldoorlog II een der juwelen uit Italië’s artistiek domein. Gebouwd in 1283 door Giovanni Pisano, waren de wanden van deze van arcaden voorziene vierhoek, ter totale lengte van bijna 400 m, verlucht met fresco’s, waartoe vele van de grootste schilders der 14de en 15de eeuw hadden bijgedragen (Triomf van de Dood, Jongste Gericht, Kluizenaarsleven, voorts werken van Andrea da Firenze, Ant. Veneziano, Spinello Aretino, en 22 oudtestamentische voorstellingen door Benozzo Gozzoli uit I465-’85).
Op 27 Juli 1944 zette een geallieerde brisantgranaat het dak van de bouw in brand, door omstandigheden was tijdig blussen onmogelijk en behalve door de val der brandende balken, werden vooral door het afsijpelen van gesmolten daklood de meeste fresken (m.n. de Triomf van de Dood en die van Gozzoli) onherstelbaar vernield. Duitse granaten verergerden op 23-24 Sept. en 4 Oct. 1944 nog de schade. — Andere vermaarde doch veel nieuwere en op monumentaal effect berekende camposanto’s (It.: campisantï) zijn die van Genua, Milaan, Florence.MR H. VAN DEN BERGH.
