(zeevaartkunde) is in het algemeen een voor de scheepvaart vervaardigd drijvend voorwerp ter markering van een bepaalde plaats op het water.
Een boei ter aanduiding van een vaarwater (zie betonning en bebakening) wordt in de eenvoudigste vorm ton genoemd. Een ton van speciale uitvoering of voor een speciaal doel wordt in combinatie met een ander woord boei genoemd. Men spreekt dan van een lichtboei, lichtbrulboei, brul- of fluitboei, lantaarnboei (waarop een lantaarn kan worden ontstoken), belboei en sparboei.
Boeien zijn gewoonlijk van plaatijzer vervaardigd en waterdicht ingedeeld, om zo mogelijk te voorkomen, dat zij bij aanvaring zinken. Boeien voor betonning liggen voor anker aan ton- of rijketting. Als ankers dienen tonstenen van 250 tot 2000 kg. Boeien van hout, kurk of lichte stof, met een tros (boeireep) verankerd, worden gebruikt voor tijdelijke aanduiding van ankers, gezonken voorwerpen of voor het afbakenen van een baan voor een wedstrijd; deze boeien zijn meestal voorzien van vlaggetjes ter vergroting der zichtbaarheid.
Meerboeien dienen op reden en in havens als bevestigingspunten voor schepen om op te meren. Een speciale verankering is voor meerboeien noodzakelijk vanwege de kracht die op de boei kan worden uitgeoefend. Meerboeien zijn met een of meer (somtijds vijf) zware kettingen, verbonden aan zinkstukken of verankeringen, in de bodem ingelaten.
Een reddingboei, als drijvend voorwerp toe te werpen aan drenkelingen, is als regel vervaardigd van kurk met zeildoek overtrokken, in Nederland hoefijzervormig, aangezien een drenkeling zich hierin gemakkelijk kan nestelen. In het buitenland ook ringvormig. Op een schip is een der reddingboeien vaak met een lijn verbonden aan een licht, dat in het water ontbrandt en rook ontwikkelt, een zgn. Holmeslicht. Wordt de boei te water gegooid, dan gaat het licht branden door de inwerking van water op phosphorcalcium. Het licht geeft ’s nachts aanwijzing waar de boei zich bevindt, terwijl bij dag de sterke rookvorming een goede aanwijzing geeft.
H. TICHELMAN
