is een plaats aan de oostkust van Borneo, die haar opkomst te danken heeft aan de omstandigheid dat de Bataafsche Petroleum Mij hier raffinaderijen en andere inrichtingen stichtte, waarin de olie, gewonnen in de omgeving van Samarinda en aangevoerd door tankschepen en pijpleidingen, werd verwerkt. Aldus was een bedrijvige industrie- en havenplaats ontstaan, die in de oorlog met Japan geheel verwoest werd.
De verovering van bovenbedoelde olievelden, met die van Tarakan, vormde één der belangrijkste strategische doelen van Japan, dat zelf weinig oliebronnen bezit. Op 26 Jan. 1942 landden de Japanners bij Balikpapan met een grote overmacht. Na zware strijd was de plaats op 29 Jan. in het bezit der Japanners. De resten van het Nederlandse garnizoen trokken zich terug in het binnenland.Op 1 Juli 1944 landden de Australiërs, waarbij ook Nederlandse troepen waren na een hevig bombardement bij Balikpapan. Generaal MacArthur leidde de operaties persoonlijk. Aan de landing was een luchtbombardement voorafgegaan, dat 41 dagen geduurd had. Ook Nederlandse oorlogsschepen namen aan de actie tegen Balikpapan deel, o.m. Hr. Ms. flottieljeleider Tromp.
Op 4 Juli was het centrum van Balikpapan in handen der Geallieerden. Op 6 Juli waren stad en omgeving volledig van Japanners gezuiverd.
Het oliebedrijf vertoont reeds weer enig herstel: twee distillatie-eenheden zijn in werking gesteld en de pijpleiding naar het boorterrein Louise (110 km) is gerepareerd.
Balikpapan ligt op het gebied van het autonome landschap Koetai. De bedoeling is, om, als de wederopbouw van de stad voltooid is, te komen tot de instelling van een stadsgemeenteraad.
DR G. KUPERUS
