Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 17-10-2024

ARNOUD

betekenis & definitie

naam van twee Utrechtse bisschoppen:

Arnoud I van Isenburg,

te voren proost van Deventer en na de dood van Boudewijn II door de Gelderse partij tot opvolger gekozen. Evenals zijn tegencandidaat Dirk I van Holland, reisde hij naar Rome om hun geschil te doen beslissen. Aldaar werd hij door paus Innocentius III gewijd (1196), maar overleed spoedig daarna (6 Apr. of in Juni 1197).

Arnoud II

(ook wel Arend) van Hoorne,die, terwijl het Domkapittel met de overige kapittels overhoop lag over de verkiezing van een opvolger voor Jan van Vernenburch, door paus Gregorius XI op 9 Juli 1371 tot bisschop van Utrecht werd benoemd, wat hij tot 1378 bleef. Hij vertoefde destijds aan het pauselijk hof en procedeerde tegen Zweder van Uterloe om de Utrechtse Dom-proosdij. Als bisschop werd hij gewikkeld in de Gelderse successie-oorlog (1371-1379) en voerde krijg tegen Holland (1374-1375). In het binnenlandse bestuur maakte hij zich verdienstelijk door een munthervorming en vooral door de zgn. Landbrief van 17 Mei 1375, een soort van kleine grondwet, die sindsdien door elken nieuwen bisschop moest worden bezworen. In Nov. 1378 verplaatste paus Urbanus VI Arnoud van Hoorne naar Luik, waar hij in 1389 stierf.

Lit.: G. Pijnacker Hordijk, Lijsten van Utrechtsche prelaten (Groningen 1911), p. 33/34; W. J. Heda, Historia episcoporum Ultraiectensium, notis illustra ta ab Arnoldo Buchelio (Utrecht 1642), p. 257 vlg.; R. Post, Gesch. v.d. Utrechtsche bisschopsverkiezingen (1933).

< >