Grieks Aristeides, was de zoon van Lysimachos (Athene ± 530 - 467), streed mee als strateeg in de slag bij Marathon (490) en werd in 489 tot eersten archont gekozen. Dit wijst op een overwinning der oppositie tegen Themistokles, die van 493 af doende was om door aanbouw van een vloot Athene tot een zeemogendheid te verheffen.
Toch wist Themistokles spoedig na 489 zijn plannen door te zetten, omdat Athene in oorlog kwam met het eiland Aegina en zijn vloot zelfs daartegen niet opgewassen bleek. Aristides werd nu door ostracisme verbannen (484) en ging naar Aegina; Themistokles bouwde de vloot. In 480, toen Xerxes voor een deel Griekenland had veroverd, werden alle ballingen teruggeroepen. Aristides nam nu deel aan de slag bij Salamis, en voerde in 479 het bevel over de Atheense troepen bij Plataeae, waar op zijn aansporen, volgens het verhaal, een Panhelleens feest voor alle tijden werd ingesteld. In Athene steunde hij nu Themistokles’ politiek, was met hem afgezant naar Sparta, en voerde het bevel over de Atheense vloot in Klein-Azië. Ook door zijn aanzien sloten zich de Ioniërs, die door het heerszuchtig optreden van Pausanias vervreemd werden van Sparta, bij de Atheners aan.
De Delisch-Attische bond kwam zo tot stand (477). Aan Aristides werd de organisatie opgedragen. Hij bepaalde de bijdragen in geld of schepen, die de bondgenoten hadden op te brengen, en verdiende de bijnaam „rechtvaardige” door de wijze, waarop hij dit deed. Volgens de overlevering zou hij ook in 477 de bepaling hebben doorgezet, dat de archonten voortaan uit alle klassen der bevolking konden worden gekozen. Hij stierf op een tocht met Cimon naar de Zwarte Zee (volgens anderen in vrijwillige ballingschap in Ionië, omdat hij een boete van 50 talenten, hem na een aanklacht wegens omkoping opgelegd, niet kon betalen).Plutarchus en Cornelius Nepos hebben zijn leven beschreven.
Lit.: Vom Berg, Das Leben des Aristides (Göttingen 1871); J. Beloch, Griech. Gesch., 2. Aufl. II, 2, p. 137 vlg.; De Sanctis, Athis, 2a ed.
