Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 23-01-2023

Arend FOKKE SIMONSZ

betekenis & definitie

Nederlands schrijver (Amsterdam 3 Juli 1755 - 15 Nov. 1812), was boekhandelaar en uitgever te Amsterdam 1774 - ca 1799, werd in 1795 aangesteld tot redacteur van het Dagblad der Municipaliteit en daarna tot gewestelijk representant voor Amsterdam gekozen. Later was hij ambtenaar op het stadhuis.

Zijn encyclopaedische kennis gebruikte hij om de nieuwe wetenschappelijke ideeën van zijn tijd te populariseren in de vorm van „boertige” verhandelingen van spectatoriale en politieke aard, waarin hij zich o.a. kantte tegen het in zwang zijnde rhetorische pathos; zijn „boertigheid” bestond in het contrasteren van het verhevene en het gemeenzame. Zijn levenswerk was een systematische encyclopaedie in 11 dln. Bekend werd De moderne Helicon (1792, 2de dr. 1802); zijn beste werk is een fantasie à. la Jules Verne Het toekomende jaar 3000 (1787). Van 1802-1809 vervaardigde hij voor de Amsterdamse Schouwburg de nieuwjaarwensen van Thomasvaer. Hij noemde zich „Simonsz.” ter onderscheiding van zijn neef Arend Fokke Willemsz., een Rotterdams graveur.Bibl.: Catechismus der wetenschappen, schoone kunsten en fraaije letteren (n dln, 1794-1802, 2de dr. 1812); Boertige reis door Europa (7 dln, 1794-1806; 3de dr., 4 dln, 1826-’27); Proeve v. e. ironisch-comisch woordenboek (1797, 3de dr., 1821); Dorus of het wonderkind, een nosokomische geestvrucht (2 dln, 1808); Het psycho-chemische geheim (1810, 3de dr. 1821); Nagelaten verhandelingen (1814, 2de dr. 1831, met biografie); Verzameling der werken (12 dln, 1830-1835).

Lit.: H. Frijlink, A. F. S. (1884); J. G. Frederiksen F. J. v. d. Branden, Biogr. woordenboek der noord- en zuidned. lett. (2de dr. 1892); L. W. R. v. Deventer, A. F. S. en zijn werken gezien in het verband van hun tijd, in: Tijdschrift v. taal en letteren XIII (1925); H. H. Knippenberg, A. F. S. en de Bruiloft v. Kloris en Roosje, ald. XXII (1934).

< >