Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 17-10-2024

ANNA BOLEYN

betekenis & definitie

(1507(?) - 19 Mei 1536), de tweede gemalin van koning Hendrik VIII van Engeland, was de bekoorlijke dochter van den bakker Thomas Boleyn, later tot graaf van Wiltshire en Ormond verheven. Na haar 7de jaar opgevoed aan het Franse Hof, keerde zij op 18-jarige leeftijd naar Engeland terug en werd er opgenomen onder de hofdames van de koningin, Catharina van Aragon.

Hendrik VIII voelde zich tot de dochters van Sir Thomas aangetrokken, verleidde de ene (Mary) en begeerde de andere; Anna echter bood eerst tegenstand, tot de koning haar een wettig huwelijk beloofde (1531). In het geheim werd het huwelijk voltrokken (Jan.? 1533); toen zij een kind verwachtte, liet Hendrik op 23 Mei 1533 het huwelijk door Cranmer wettig verklaren en haar door dezen aartsbisschop kronen (1 Juni 1533).Zij werd op 7 Sept. 1533 de moeder van Elizabeth. Het volk bleef openlijk zijn afkeuring uitspreken en Hendrik werd haar al gauw ontrouw. Toen zijn scheiding van Catharina een feit was geworden, wilde hij ook van deze vrouw af, die hem geen zoon schonk, om Jane Seymour te kunnen trouwen. Een onvoorzichtig woord van Anna was aanleiding, dat zij 2 Mei 1536 werd gearresteerd, van overspel werd beschuldigd en, na een proces, op 19 Mei werd onthoofd (z Hendrik VIII). Haar schuld is nooit bewezen en altijd nog onzeker, maar het is niet erg aannemelijk, dat een rechtbank van vrijwel alle Lords van Engeland het schuldig unaniem zou hebben uitgesproken, zonder enige aanwijzing; twee dagen vóór haar waren haar „minnaars” in groot aantal onthoofd; haar vader schijnt van haar schuld overtuigd geweest te zijn. Anna was niet bijzonder mooi en zeer wuft en wispelturig. Misschien moeten vooral aan haar de kwellingen van Catharina toegeschreven worden.

DR H. A. ENNO VAN GELDER

Lit.: P. Friedman, Anne Boleyn (1884); J. H. Round, The early life of Anne Boleyn (1886); M. A. S.

Hume, The wives of Henry VIII, (London 1905); A. F. Pollard, Henry VIII (1905).

< >