ex-Padisjah (koning) van Afghanistan (Kaboel 1 Juni 1892), is de derde zoon van emir (vorst) Habib Oellah, die in Wereldoorlog I zeer Duitsgezind was en op 20 Febr. 1919 werd vermoord op aanstichten van zijn neef Nas Oellah, die hem opvolgde, doch weldra door Aman Oellah werd overweldigd en opgesloten. Deze was intussen tot emir uitgeroepen en nam in Juli 1926 de titel Padisjah aan op grond van de vele moderne hervormingen, die hij zijn land reeds had geschonken en vooral wegens de staat van onafhankelijkheid, die hij het bij een der vele vredesonderhandelingen met de Britse troepen had weten te verzekeren.
Reeds in 1924 hadden zijn vernieuwingen, met name zijn streven naar vrouwenemancipatie (waarin zijn gemalin Soeraya voorging) een opstandige beweging uitgelokt. Na een Europese rondreis in de winter en het voorjaar van 1927-’28 zette Aman Oellah zijn reeks hervormingen — o.a. verbod van landskleding ten hove, strafbaarstelling van veelwijverij e.d. — met zulk een haast voort, dat einde 1928 opnieuw een openlijke opstand onder de stammen uitbrak. De koning herriep daarop al zijn hervormingen, maar zijn macht was gebroken. Op 12 Jan. 1929 deed hij afstand ten gunste van zijn broeder Inayat Oellah en vluchtte naar Brits-Indië. De nieuwe koning abdiceerde echter reeds na drie dagen en liet de hoofdstad Kaboel in handen van een avonturier, die als Habib Oellah Ghazi de troon besteeg. Van Kandahar uit herriep nu Aman Oellah zijn troonsafstand, trachtte gewapenderhand de troon te heroveren, werd echter verslagen en abdiceerde 28 Mei 1929 opnieuw. Habib Oellah werd later verslagen en gedood door den ex-gezant te Parijs, Nadir Khan, die daarop koning werd. Aman Oellah vestigde zich met ruime geldmiddelen te Rome. In 1930 was er nogmaals sprake van, dat hij naar zijn land zou worden teruggeroepen. Hij onderhandelde daarover te Istanboel, doch tevergeefs. Te Rome is hij sindsdien blijven wonen, ook gedurende Wereldoorlog II. Eind Juli 1944 werd hij wegens heulen met den vijand door de Engelsen aldaar tijdelijk gearresteerd. MR H. VAN DEN BERGH.
