Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 17-06-2022

Almende

betekenis & definitie

of Allmend is een verzamelnaam ter aanduiding van alle gemene gronden ener marke. Deze gronden zijn in den regel niet in cultuur gebracht; zij kunnen bestaan uit heiden, weiden, bossen, veen- en broeklanden e.d.

Ontginning ervan geschiedde in het algemeen eerst na verdeling, d.w.z. nadat de grond aan particulieren in eigendom was toegewezen en dus aan de almende was onttrokken. Dergelijke onttrekkingen hebben in de loop der tijden overal in toenemende mate plaatsgevonden, zodat de almenden voortdurend geringer van omvang zijn geworden. Op de resterende gedeelten oefenen de markegenoten allerlei rechten uit: het weiden van vee, het steken van plaggen, het kappen van hout, het steken van turf enz. Zowel in als buiten Nederland bestaan zodanige rechten nog heden ten dage, wat Nederland betreft, vooral in Drente, Overijssel en Gelderland. Dr Blink geeft in het 2de deel van zijn Geschiedenis van den Boerenstand en den Landbouw een overzicht van hetgeen van dat gemeenschappelijk grondbezit is overgebleven.Lit.: O. v. Gierke, Das deutsche Genossenschaftsrecht, 4 Bde (1868-1913); Richard Schröder-von Künssberg, Lehrbucb der deutschen Rechtsgeschichte (1932); W. van Iterson, De historische ontwikkeling van de rechten op den grond in de provincie Utrecht, dl I (1932).

< >