Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 17-06-2022

Afrikakorps

betekenis & definitie

is de naam van het speciale Duitse legerkorps, dat een opmerkelijke rol speelde in de campagne om Noord-Afrika tijdens Wereldoorlog II (z Afrika, Wereldoorlog II; Noord-Afrika). Toen de Italianen eind 1940 in Libye een verpletterende nederlaag tegen de Engelsen onder generaal Wavell leden en geheel Cyrenaïca door de Britten werd veroverd, achtte Hitler het nodig zijn Italiaansen bondgenoot te hulp te komen.

Daartoe werd o.m. een speciaal „Afrika Korps” in het leven geroepen onder bevel van generaal Ritter von Thoma. Deze troepen waren in Duitsland bijzonderlijk getraind en uitgerust voor de strijd in de woestijn. Eind 1940 deed het zijn intrede op het Afrikaanse strijdtoneel. Het Afrika Korps bestond aanvankelijk uit tanks en gemotoriseerde eenheden, nl. de 15de en 21ste Pantserdivisie, benevens de 90ste Lichte Divisie en de Parachutistenbrigade Ramcke. Later volgde nog de Infanterie-divisie no 164. De 15de en 21ste Pantserdivisie en de 90ste Lichte Divisie, te zamen het eigenlijke Afrika Korps, stonden onder bevel van von Thoma; alle Duitse troepen evenwel stonden onder opperbevel van generaal Erwin Rommel, die in de Poolse veldtocht, alsook in het Westen, getoond had op zeer verrassende wijze met pantserdivisies te kunnen ageren.De Duitse troepen werden tussen 24 Dec. 1940 en 5 Jan. 1941 naar Afrika verscheept; op 11 Jan. hadden zij het eerste contact met de Engelsen. Rommel wist bij el-Agheila stand te houden. Hoewel het Italiaanse opperbevel in naam nog zelfstandig was, was het Rommel die de operatiën leidde. Op 24 Febr. 1941 ging hij bij el-Agheila tot zijn eerste offensief over, daarbij zijn Afrika Korps als „speerpunt” gebruikend: de Duitse divisies braken de vijandelijke weerstand, de Italianen volgden. In de slagen bij Sidi-Resseg (19 Nov. 1941), bij Agedabia (22 Jan. 1942), bij Bir-Hachim (27 Mei 1942) speelde het Afrika Korps de voornaamste rol. In de slag bij Alam Halfa (1-5 Sept. 1942) was het wederom het Afrika Korps, dat met een omvatting de Engelse weerstand bij el-Alamein trachtte te breken. Hier leed het echter, door het optreden van Montgomery, een gevoelig échec. In de daarop volgende slag van el-Alamein en de tankslag bij el-Aqqaqir (23 Oct. - 3 Nov. 1942) werd het Afrika Korps zo goed als geheel vernietigd. Rommel ontsnapte ternauwernood; de commandant, generaal Ritter von Thoma, werd krijgsgevangen gemaakt. Na die slag werd geen nieuw speciaal Afrika Korps meer opgericht.

Het Afrika Korps, dat voor het grootste deel geheel gemechaniseerd en gemotoriseerd was, had zeer vaak te kampen met benzinegebrek, iets wat o.m. de slag bij Alam Halfa beslissend beïnvloedde. De verbindingen, die alle over zee liepen, werden door de Britse luchtmacht, met Malta als centrum, en door geallieerde duikboten buitengewoon bemoeilijkt.

< >