Winkler Prins

Anthony Winkler Prins (1870)

Gepubliceerd op 20-08-2018

Steen

betekenis & definitie

Steen (Jan), een beroemd schilder der Hollandsche school en een der meest populaire kunstenaars, die ooit hebben geleefd, werd geboren te Leiden in 1626 en was de zoon van een bemiddelden brouwer. Vermoedelijk heeft hij zich geoefend onder de leiding van de schilders Nikolaas Knuffer te Utrecht en J. van Goyen te ’s Gravenhage. Met de dochter van laatstgenoemde trad hij in 1649 in het huwelijk. Voorts meent men, dat hij geruimen tijd te Delft het brouwersbedrijf heeft uitgeoefend en na den dood zijns vaders (1669) in 1670 naar Leiden is teruggekeerd.

Hier verkeerde hij in vriendschap met onderscheidene andere kunstenaars, zooals Frans van Mieris, Arie de Voys, Jan Lievenz., Brekelekarnp, Karel de Moor enz., en overleed in het begin van 1679. Talrijke legenden zijn in omloop van de loszinnigheid en zorgeloosheid van dezen kunstenaar; zij worden echter wel eenigzins wederlegd door zijne verbazende productiviteit. In verschillende Europésche muséa vindt men ruim 200 stukken van zijne hand, en het is bekend, dat hij daarenboven nog 300 andere geschilderd heeft. Voorts getuigen zijne kunstgewrochten uit het beste tijdperk van zijn open hart voor de genoegens, ja, voor de weelde des levens, maar tegelijk van eene frischheid en kracht, welke het denkbeeld van een door uitspatting ontzenuwden kunstenaar verwerpen. Hij is inderdaad een der oorspronkelijkste genieën zijner school.

Hij wist zijne onderwerpen met juisten blik en vaste hand te grijpen uit het huiselijk, gezellig en maatschappelijk leven zijner eeuw, dat hij wel eens in de overdrijving zijner ruwheid en brooddronkenheid met een wat al te realistisch penseel voorstelde. Zijne figuren zijn vol uitdrukking, beweging en leven, en hij onderscheidt zich veelal als uitstekend colorist door de natuurlijkheid en waarheid van het lichteffect. Zijne koddige tafereelen geven tevens getuigenis van zijn humor en satyre. Van zijne stukken vermelden wij: „Zijn portret”, — „De terugkomst van een dorpsfeest”, — „Eene schurende vrouw”, — „Een bakker aan zijn venster”, — „Een kwakzalver”, — „Het St. Nikolaasfeest”, — „De trictracspelers”, — en „Eene boerenbruiloft” op het Trippenhuis te Amsterdam, — „Een familietafereel”, — „Het menschelijk leven”, — „Een doctor bij een jong meisje”, — „Een kiezentrekker”, — „Eene diergaarde”, — en „Een doctor bij eene zieke vrouw” op het Mauritshuis te ’s Gravenhage, — „Een doctor bij een ziek meisje”, — en „Een vrolijk gezelschap” in het muséum van der Hoop te Amsterdam. Voorts heeft men te Amsterdam stukken van zijne hand in kabinetten van particulieren, alsmede in het buitenland, zooals: te Londen, Parijs, München, Weenen, Cassel, Petersburg, Brussel enz. Ook bestaan van hem vier etsen en eenige teekeningen, terwijl uitstekende graveurs naar zijne stukken hebben gewerkt.