De oude Egyptenaren gaven dezen naam aan een stier, dien zij als eene godheid huldigden. Hij was zwart van kleur en droeg op het voorhoofd eene vierhoekige witte vlek, op den rug de beeldtenis van den adelaar, aan den staart twee kleuren van haar, onder de tong een knobbel in de gedaante van een kever (scarabaeus) en op de regterzijde eene witte vlek, die op de horens der wassende maan geleek. Zoodra zulk een “Apis” overleden was, zocht men een nieuwen. Vonden de priesters een stierkalf met genoemde eigenschappen, dan werd daarvoor op de plaats zijner geboorte een hok getimmerd tegen het oosten, en men voedde het dier gedurende 4 maanden met melk.
Daarna werd het ten tijde der nieuwe maan naar Nicopolis gebragt, vanwaar het na een vertoef van 40 dagen in een gewijden gondel naar Memphis werd vervoerd, alwaar men het bij het heiligdom van den Pta een verblijf stichtte met twee vertrekken. Het schepsel werd hier zorgvuldig verpleegd; het sliep op kostbare tapijten, had eene weide ter zijner beschikking en tevens een harem van schoone koeijen, terwijl men het van water voorzag uit eene afzonderlijke bron. Ieder mogt den Apis te Memphis gaan zien, behalve de vrouwen. Hij gaf blijken van zijne goddelijke waardigheid door de orakels, die hij door het afwisselen van vertrek, alsmede door het al of niet aannemen van spijs uit de hand van den vrager verkondigde. Eene eigenaardige soort van orakels was die, welke bij feestelijke optogten of vóór den tempel van den God door kinderen werd gegeven. Wie een orakel verlangde, begaf zich naar het heiligdom en hield na het gebed zijne ooren digt, waarna hij zich midden tusschen de kinderen plaatste, en het eerste, wat hij hier hoorde, werd als eene uitspraak der godheid beschouwd. Omtrent de dienst van den Apis vinden wij het volgende vermeld: Bij feestelijke vergaderingen werden hem offeranden gewijd, dieren van zijn eigen geslacht, bepaaldelijk roode ossen, wier zuiverheid vooraf naauwkeurig was onderzocht. Het belangrijkste feest werd op zijn geboortedag gevierd. Alsdan wierp men bij Memphis eene gouden en eene zilveren schaal in de Nijl. Dat feestgetij verscheen jaarlijks steeds bij het wassen der rivier.
Apis werd dan met een aanzienlijken stoet overal rondgeleid, en gedurende 7 dagen wisselden plegtige optogten, dansen en offeranden elkander af. Zoo bragt de heilige stier 25 jaren door. Dan werd hij op zijn geboortefeest gedood en zijn ligchaam ergens in de diepte van een gewijden put weggestopt. Deze plek mogt op zware straf aan geen oningewijde worden verraden. Overleed de stier vóór het einde dier 25 jaren, dan werd zijn lijk gebalsemd, in eene kostbare doodkist gelegd en openlijk in den tempel van Serapis of welligt in de doodenstad te Memphis bijgezet. Bij zulk een overlijden heerschte in Egypte een algemeene rouw, totdat men een opvolger gevonden had. De 29 dagen, gedurende welke het Nijlwater klom, namelijk van den zomerzonnestand tot aan het opkomen van den Grooten Hond, waren in het bijzonder aan Apis gewijd. Men meent, dat zijn levensduur wijst op de 25-jarige sterrekundige periode, waarna zon en maan met betrekking tot de aarde zich weder in denzelfden stand bevinden. De Perzen hadden een afschuw van de Apis-dienst; de Grieken en Romeinen daarentegen konden er zich zeer goed mede vereenigen. In lateren tijd vereerden onderscheidene Romeinsche keizers Apis met een bezoek, en de dienst dier godheid bloeide nog in de dagen van Julianus.
