Anomalie is een Grieksch woord, dat eene afwijking van een bepaalden regel aanduidt. Er bestaat anomalie op het gebied der natuur, wanneer een ligchaam in aard, zamenstel of omvang afwijkt van den gewonen toestand, waarin wij zoodanig ligchaam aanschouwen. Er kan dus anomalie wezen in grootte, gedaante, plaatsing en verbinding der deelen, kleur, vastheid, getal enz., alsmede in afwijkingen, die uit een natuur- of scheikundig oogpunt merkwaardig zijn. Men gaf in vroegeren tijd daaraan veelal eene geheimzinnige beteekenis, schoon zij naar de gewone wetten der natuur, maar onder ongewone omstandigheden ontstaan.
Elke ziekte is eene anomalie, namelijk een geregeld verloop der verschijnselen des levens onder den invloed van ziekelijke omstandigheden. Anomalieën kunnen aangeboren of in lateren tijd ontwikkeld zijn, — de eerste zijn de zoogenaamde misgeboorten. Anomalieën komen in de natuur zeer dikwijls voor, en bij den vooruitgang der natuurkundige wetenschap leert men vele afwijkingen, maar tevens hare oorzaken kennen. — Op het gebied der taalkunde noemt men anomalieën (anomala) of onregelmatige woorden zoodanige, die in verbuiging of vervoeging van den algemeenen regel afwijken. — Vooral is dat woord bij de sterrekundigen in gebruik. De Ouden meenden, dat de planeten zich in cirkels om de zon bewegen; dit geschiedt echter in ellipsen. Die hemelligchamen bevinden zich alzoo gedurig op andere afstanden van de zon, welke in het brandpunt hunner elliptische loopbanen staat. De beweging eener planeet is te sneller naarmate zij zich digter bij de zon bevindt. Die afwijking van de eenparige beweging noemde men anomalie. De hedendaagsche sterrekundigen hebben dat woord behouden als naam van den hoek, dien de voerstraal eener planeet of de lijn, van de zon naar die planeet loopende, maakt met het gedeelte der groote as, hetwelk van de zon naar het perihelium gaat, of met de lijn, die de zon verbindt met het naaste punt der elliptische loopbaan. De anomalie is dus in het perihelium = 0 en in het aphelium = 180°.
