Winkler Prins

Anthony Winkler Prins (1870)

Gepubliceerd op 14-11-2017

Afdrijven

betekenis & definitie

Zoo noemt men het kunstmatig verwijderen der onvoldragen vrucht — een misdrijf waartoe ongehuwde personen wel eens uit schaamte vervallen. Zij maken zich dan ongelukkig door de schande hunner zwakheid en ligtzinnigheid met een gruwelstuk te bedekken.

Die misdaad is reeds onder de Romeinsche keizers met dwangarbeid, verbanning en verbeurdverklaring van goederen, door het kanoniek regt en de verordeningen van Karei V met den dood, en door de strafwetgeving der beschaafde natiën van onzen tijd met gevangenisstraf bedreigd. Daarenboven worden zij, die er zich aan schuldig maken, niet alleen gestreng gestraft door hun geweten, maar ook door het groote gevaar, dat zulk eene onnatuurlijke daad vergezelt, en door de verwoestende gevolgen, die zij dikwijls levenslang na zich sleept. Den naam van afdrijven geeft de kunst der metaalbereiding of der metaalbeproeving (essayeer-kunst) aan eene bewerking, waardoor goud of zilver van de bijmenging van onedele metalen wordt bevrijd. Dit geschiedt door deze laatsten te oxyderen of in slakken te veranderen, terwijl de edele metalen zuiver achterblijven. Men past die handelwijze vooral toe op zilverhoudend lood, omdat dit laatste bij voldoende hitte en in de opene lucht zeer ligt oxydeert en alzoo in loodglit wordt herschapen. Men neemt dit van de oppervlakte weg, of men volvoert het afdrijven in een zoogenaamde kapel, koepel of test, een zeer poreus schaaltje, van 3/4 deelen uitgeloogde asch van hard hout en 1/4 deel beenderen-asch vervaardigd, hetwelk het geoxydeerde lood in zijne wanden opneemt, maar het zilver achterlaat. Daarom draagt dat afdrijven ook den naam van kapelleren of koepelleren. Het lood, dat op het zilver drijft, mag niet zwaarder wezen dan het halve gewigt van het poreuse schaaltje, omdat dit laatste geene grootere hoeveelheid opslorpen kan.

Is er koper onder het zilver, dan wordt dat tegelijk met het lood geoxydeerd. Het koper-oxyde verbindt zich met het gesmolten loodglit, en beiden worden tegelijk verwijderd. Is er alleen koper mede vermengd, dan voegt men er eene genoegzame hoeveelheid lood bij. De ervaring heeft geleerd, dat bij goud tot het afdrijven van één deel koper 16 deelen lood vereischt worden. Het koepelleren geschiedt steeds in ’t klein, gewoonlijk om het gehalte van eene goud-of zilverlegéring te onderzoeken. In het groot geschiedt het afdrijven van zilverhoudend lood in daartoe ingerigte afdrijvings-haarden, waar de vlam door een blaaswerk onderhouden wordt.

< >