v. (-en),
1. het vergelijken, het naast elkaar leggen en beschouwen van versch. zaken om overeenkomst en verschil te bepalen : door vergelijking komt men tot een keuze; bij vergelijking blijkt het verschil niet groot te zijn ; — een punt van vergelijking, onderdeel, aspect dat vergeleken wordt; — in vergelijking van, met vroeger, in betrekking tot de vroegere toestand beschouwd ; — hij komt niet in vergelijking bij zijn broeder, hij is verreweg de mindere ; — (taalk.) de trappen van vergelijking, de verschillende vormen der bijvoeglijke naamwoorden die aanduiden in welke graad de hoedanigheid in de zelfstandigheid aanwezig is of daaraan wordt toegekend ;
2. een bep. geval van vergelijken; het opsommen van de punten van overeenkomst en verschil tussen twee personen of zaken : een vergelijking trekken tussen Caesar en Napoleon;
3. figuur waarbij men een zaak of eigenschap nader bepaalt door haar overeenkomst met een andere, gelijkenis (,,een kleur als vuur”; ,,een kerel als een boom”): Cats heeft vaak eigenaardige vergelijkingen; — elke vergelijking gaat mank, men kan versch. zaken altijd slechts tot op zekere hoogte met elkaar vergelijken ;
4.(wisk.) geheel van twee getallenvormen door het teken = verbonden, gewoonlijk dienende om uit gegeven grootheden een of meer onbekenden te berekenen : vergelijking van de eerste, tweede graad, waarin de onbekende een getal van de eerste, tweede graad is; — identieke vergelijking, waarin beide leden dezelfde waarde hebben; — valse vergelijking, waarin beide leden verschillende waarden hebben; — niet-identieke vergelijking, waarin letters voorkomen en die met sommige maar niet met alle waarden der letters in de twee leden hetzelfde getal voorstellen; — wortel der vergelijking, de waarde die men voor de letters in de plaats moet stellen om een niet-identieke identiek te maken; — een vergelijking oplossen, de wortels er van opsporen;
5. (rechtst.) compensatie; vgl. schuldvergelijking;
6. (scheik.) formule voor een scheik. omzetting, reactievergeliiking.
