Groot woordenboek der Nederlandse taal

Van Dale Uitgevers (1950)

Gepubliceerd op 01-01-2021

Bepalen

betekenis & definitie

(bepaalde, heeft bepaald),

1. (w. g.) met palen afzetten, omzetten.
2. vaststellen, als regel geven voor, voorschrijven: een tijd bepalen; de wet bepaalt, dat enz.
3. door waarneming en redenering vaststellen, nauwkeurig aangeven: de oorsprong en de betekenis van een woord bepalen; de duur van de omwenteling ener planeet bepalen; het is moeilijk de waarde daarvan te bepalen.
4. (fig.) binnen zekere grenzen beperken: zijn wensen bij het nodige bepalen; zich bepalen tot of bij: ik bepaal mij tot hetgeen straks gebeurd is.
5. vastleggen aan, niet doen afwijken van: zijn aandacht bij zijn werk bepalen.
6. oorzaak zijn dat iets zo is of wordt als het is of wordt, beslissen: toen ik haar zag, was mijn lot bepaald; allerlei kleinigheden kunnen de uitslag der verkiezingen bepalen; de luchtdruk bepaalt de barometerstand;.
7. (taalk.) als bepaling dienen bij of voor.