Manoeuvre - noemt men in de krijgskunst de verbinding van onderscheidene bewegingen, die gedurende het gevecht op of nabij het gevechtsveld kunnen uitgevoerd worden tot bereiking van een tactisch doel. De m. in vredestijd zijn voorbereidingen tot het eigenlijke gevecht en tot de bewegingen daarna, zoowel bij overwinning als bij nederlaag (om de overwinning zoo volkomen mogelijk te maken of om zoo goed mogelijk en met de minste verliezen terug te trekken). Zij dienen tot krijgskundige ontwikkeling van hooger en lager kader en tot oefening van den troep in uithoudingsvermogen en in legering en verpleging onder abnormale omstandigheden.
De manoeuvres worden onderscheiden in groote m., garnizoensm. en kaderm. De eerste twee hebben plaats met troepen resp. in onbekend terrein en nabij het garnizoen, terwijl de kaderm. plaats hebben zonder troepen.
